Geen gelijke kansen op asiel in EU

Voor mensen die in de Europese Unie asiel aanvragen, zou de kans op bescherming in elk land even groot moeten zijn. Dat is echter niet het geval, blijkt uit een rapport van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.

Volgens VluchtelingenWerk Nederland is het uiterst verontrustend dat asielzoekers binnen de EU geen gelijke kansen op een eerlijke en zorgvuldige procedure hebben. Sommige landen – zo blijkt uit het rapport – lijken zelfs te handelen in strijd met het internationaal vluchtelingenrecht.

Interpretaties van de Richtlijn
Het onderzoek van UNHCR, uitgevoerd in twaalf lidstaten van de Europese Unie (waaronder Nederland), constateert dat in Europa geen sprake is van “harmonisatie van wet of praktijk” op het gebied van asiel. Die zou er wel moeten zijn: in 2005 werd een gemeenschappelijke Asielprocedure Richtlijn van kracht. Deze brengt consistentie aan in de procedures die landen hanteren om te bepalen of iemand wel of geen recht heeft op de vluchtelingenstatus. UNHCR concludeert nu dat EU-lidstaten de Richtlijn op uiteenlopende wijzen interpreteren en toepassen.

Geconstateerde gebreken
Zo kregen asielaanvragers niet altijd of overal persoonlijke gehoren: gesprekken waarin ze hun vluchtverhaal kunnen doen. Terwijl ze daarop wel recht hebben. Ook kregen mensen soms te weinig tijd om zich op zulke gehoren voor te bereiden of hun asielaanvraag te onderbouwen. Tolken bleken in voorkomende gevallen niet beschikbaar of onvoldoende gekwalificeerd. Redenen om asielverzoeken af te wijzen werden niet altijd gegeven, en lijsten van zogenaamd veilige landen van herkomst varieerden enorm.

"Onacceptabel"
“Het gevaar van dit soort praktijken is dat mensen hun behoefte aan bescherming niet voldoende duidelijk kunnen maken, zelfs wanneer die behoefte levensgroot aanwezig is”, zegt directeur Edwin Huizing van VluchtelingenWerk. “Dus lopen mensen het risico te worden teruggestuurd naar landen waar ze vervolging en geweld moeten vrezen. En dat is onacceptabel.”

Hoe doet Nederland het?
Het rapport van UNHCR doet geen uitlatingen over het functioneren van specifieke lidstaten. Hoe goed of slecht Nederland het doet, komt dus niet aan de orde. Eerder tikte de Europees Commissaris voor de Rechten van de Mens Thomas Hammarberg ons land echter onomwonden op de vingers. Hij stelde dat de rechtsbescherming van asielzoekers in Nederland onvoldoende is doordat rechters in beroepszaken niet inhoudelijk naar een asielrelaas mogen kijken. Ze mogen alleen toetsen of de Immigratie- en Naturalisatiedienst, die de verzoeken beoordeelt, zich bij die beoordeling aan de geldende procedurele regels heeft gehouden.

Wijzigingen voorgesteld
Naar aanleiding van de bevindingen in Europa stelt UNHCR wijzigingen voor in de Asielprocedure Richtlijn. Daarnaast doet ze diverse aanbevelingen voor verbetering van de praktijk, zoals het trainen van personeel dat gehoren afneemt en asielaanvragen beoordeelt. VluchtelingenWerk Nederland onderschrijft de suggesties.

Bron: http://www.vluchtelingenwerk.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=739%3Aactueel&catid=28%3Afrontpage&Itemid=1