Maatregelen tegen polygamie en huwelijksdwang in de ijskast
Maatregelen om polygamie en huwelijksdwang tegen te gaan, lopen vertraging op als gevolg van de val van het vierde kabinet-Balkenende. Nieuwe regelgeving om met name polygamie terug te dringen, staan op de conceptlijst van de Tweede Kamer van controversiële onderwerpen die voorlopig niet behandeld mogen worden.
Ze gaan voor onbepaalde tijd in de ijskast.
Groot was de politieke commotie in 2008, toen uit berichtgeving in NRC Handelsblad bleek dat ambtenaren van de burgerlijke stand in met name de grote steden jaarlijks tientallen bigame of polygame huwelijken registreren. Dat nieuws leidde tot verhitte Kamerdebatten, maar ook tot rumoer in de gemeenteraden van Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam.
Voorheen was veelwijverij een onbekend fenomeen in Nederland, al was het maar omdat het CBS, waar alle huwelijken worden geregistreerd, polygame huwelijken uit de landelijke databank verwijdert. Ze werden bij het CBS afgeboekt als ‘administratieve vergissing’. „Een man met twee echtgenotes mag nu eenmaal niet van de wet voorkomen”, aldus destijds de socioloog Jan Latten van het CBS. Lees hier de oorspronkelijke berichtgeving over registratie polygamne huwelijken.
Maar de praktijk blijkt anders dan de administratieve werkelijkheid, alleen al in Amsterdam stonden er in 2008 173 personen geregistreerd met meer dan één echtgenote. Landelijk gaat het om 1.374 personen, zo bleek eind vorig jaar uit onderzoek door het ministerie van Justitie, een direct gevolg van het ‘Haags Huwelijksverdrag’ uit 1978 dat ook door Nederland ondertekend is. Polygamie is strafbaar naar Nederlands recht, maar dergelijke in het buitenland afgesloten huwelijken moeten hier wel geregistreerd worden als die in het land van herkomst wel rechtsgeldig waren, ook als het om veelwijverij gaat.
Vorig jaar kreeg de discussie over, naar Nederlands recht, ongewenste huwelijksvormen extra dimensie na berichtgeving over vijftien Rotterdamse meisjes die door hun ouders tijdens vakantie waren achtergelaten in het land van herkomst en mogelijk gedwongen zijn uitgehuwelijkt. Die dossiers kwamen aan het licht door meldingen van Rotterdamse leerplichtambtenaren en de GGD. Daarmee stond, naast polygamie, ook huwelijksdwang op de politieke agenda.
Minister Hirsch Ballin (Justitie, CDA) reageerde daar drie maanden geleden op met een tweetal, inmiddels ‘controversieel’ verklaarde brieven met maatregelen om ongewenste huwelijksvormen, ook als ze in het buitenland zijn afgesloten, strafbaar te stellen. Hij wil dat het openbaar ministerie bij strafrechtelijk onderzoek naar eergerelateerd geweld ook aandacht besteed aan de vraag of er ook sprake is van huwelijksdwang, nu al een delict in het Nederlandse strafrecht. Daarnaast wil hij huwelijksdwang tegengaan door het aangaan van dergelijke huwelijksvormen in het buitenland strafbaar te stellen als de dader zich vervolgens in Nederland vestigt. Dat is nu alleen mogelijk als die huwelijksvorm ook in het land van herkomst strafbaar is (de vereiste van dubbele strafbaarheid).
Hirsch Ballin wil dat principe van dubbele strafbaarheid afschaffen als het om huwelijksdwang gaat. Lees hier zijn brief aan de Kamer van 16 november 2009 over huwelijksdwang en achterlating. Onderzoek naar de ‘toepasselijkheid van de Nederlandse strafwet op vreemdelingen die zich in het buitenland schuldig maken aan in Nederland strafbaar gestelde gedragingen’ moet uitwijzen of dat juridisch mogelijk is.
Dat onderzoek moet ook antwoord geven op de vraag of zo polygamie kan worden tegengegaan. Wie in het buitenland een polygaam huwelijk heeft gesloten en zich in Nederland wil vestigen, loopt, als het aan Hirsch Ballin ligt, het risico van strafrechtelijk onderzoek. Polygamie in Nederland geheel uitsluiten is niet mogelijk. Wie zo’n huwelijk in het land van herkomst heeft afgesloten voordat hij verblijfspapieren in Nederland heeft aangevraagd, heeft recht op bescherming van zijn huwelijk. Maar wie dat heeft gedaan nadat hij in de verblijfsprocedure is gegaan, heeft daar op termijn geen recht meer op. Die persoon had moeten weten dat polygamie in strijd is met fundamentele Nederlandse normen en waarden, aldus Hirsch Ballin.
Daar is wetswijziging of aanpassing van regelgeving voor nodig. Een Staatscommissie voor het internationale privaatrecht moet daar nog dit jaar over adviseren. Onderzoekers die in opdracht van het ministerie van Justitie recent het fenomeen van polygamie in Nederland en Europa in kaart brachten, waarschuwen voor al te draconische maatregelen. Het gaat om 0,01 procent van de Nederlandse bevolking en vaak ook nog om een tijdelijk fenomeen, zo wordt in het onderzoek opgemerkt.
De politieke roep om polygamie helemaal te verbieden, een pleidooi van onder meer minister Van der Laan (Integratie, PvdA) en staatssecretaris Albayrak (Justitie, PvdA) wordt door de onderzoekers als ‘onwenselijk’ van de hand gewezen. Juridisch zou het mogelijk zijn, maar een dergelijke maatregel schiet zijn doel voorbij: „Per geval zal moeten worden bezien of de belangen bij niet-erkenning zwaarder wegen dan de belangen bij erkenning.”
Waarschijnlijk onbedoeld, volgt de Tweede Kamer die aanbeveling nu. Beide brieven van Hirsch Ballin zijn controversieel verklaard. Wetswijzigingen of beleidsaanpassingen zijn daarmee taboe. Justitie mag nog onderzoek laten doen of de staatscommissie voorbereidend werk laten doen. Maar beide dossiers zijn nu met waarschijnlijk minimaal een jaar op de lange baan geschoven.
Bron: http://weblogs.nrc.nl/rechtenbestuur/2010/03/11/maatregelen-tegen-polygamie-en-huwelijksdwang-in-de-ijskast/
Ze gaan voor onbepaalde tijd in de ijskast.
Groot was de politieke commotie in 2008, toen uit berichtgeving in NRC Handelsblad bleek dat ambtenaren van de burgerlijke stand in met name de grote steden jaarlijks tientallen bigame of polygame huwelijken registreren. Dat nieuws leidde tot verhitte Kamerdebatten, maar ook tot rumoer in de gemeenteraden van Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam.
Voorheen was veelwijverij een onbekend fenomeen in Nederland, al was het maar omdat het CBS, waar alle huwelijken worden geregistreerd, polygame huwelijken uit de landelijke databank verwijdert. Ze werden bij het CBS afgeboekt als ‘administratieve vergissing’. „Een man met twee echtgenotes mag nu eenmaal niet van de wet voorkomen”, aldus destijds de socioloog Jan Latten van het CBS. Lees hier de oorspronkelijke berichtgeving over registratie polygamne huwelijken.
Maar de praktijk blijkt anders dan de administratieve werkelijkheid, alleen al in Amsterdam stonden er in 2008 173 personen geregistreerd met meer dan één echtgenote. Landelijk gaat het om 1.374 personen, zo bleek eind vorig jaar uit onderzoek door het ministerie van Justitie, een direct gevolg van het ‘Haags Huwelijksverdrag’ uit 1978 dat ook door Nederland ondertekend is. Polygamie is strafbaar naar Nederlands recht, maar dergelijke in het buitenland afgesloten huwelijken moeten hier wel geregistreerd worden als die in het land van herkomst wel rechtsgeldig waren, ook als het om veelwijverij gaat.
Vorig jaar kreeg de discussie over, naar Nederlands recht, ongewenste huwelijksvormen extra dimensie na berichtgeving over vijftien Rotterdamse meisjes die door hun ouders tijdens vakantie waren achtergelaten in het land van herkomst en mogelijk gedwongen zijn uitgehuwelijkt. Die dossiers kwamen aan het licht door meldingen van Rotterdamse leerplichtambtenaren en de GGD. Daarmee stond, naast polygamie, ook huwelijksdwang op de politieke agenda.
Minister Hirsch Ballin (Justitie, CDA) reageerde daar drie maanden geleden op met een tweetal, inmiddels ‘controversieel’ verklaarde brieven met maatregelen om ongewenste huwelijksvormen, ook als ze in het buitenland zijn afgesloten, strafbaar te stellen. Hij wil dat het openbaar ministerie bij strafrechtelijk onderzoek naar eergerelateerd geweld ook aandacht besteed aan de vraag of er ook sprake is van huwelijksdwang, nu al een delict in het Nederlandse strafrecht. Daarnaast wil hij huwelijksdwang tegengaan door het aangaan van dergelijke huwelijksvormen in het buitenland strafbaar te stellen als de dader zich vervolgens in Nederland vestigt. Dat is nu alleen mogelijk als die huwelijksvorm ook in het land van herkomst strafbaar is (de vereiste van dubbele strafbaarheid).
Hirsch Ballin wil dat principe van dubbele strafbaarheid afschaffen als het om huwelijksdwang gaat. Lees hier zijn brief aan de Kamer van 16 november 2009 over huwelijksdwang en achterlating. Onderzoek naar de ‘toepasselijkheid van de Nederlandse strafwet op vreemdelingen die zich in het buitenland schuldig maken aan in Nederland strafbaar gestelde gedragingen’ moet uitwijzen of dat juridisch mogelijk is.
Dat onderzoek moet ook antwoord geven op de vraag of zo polygamie kan worden tegengegaan. Wie in het buitenland een polygaam huwelijk heeft gesloten en zich in Nederland wil vestigen, loopt, als het aan Hirsch Ballin ligt, het risico van strafrechtelijk onderzoek. Polygamie in Nederland geheel uitsluiten is niet mogelijk. Wie zo’n huwelijk in het land van herkomst heeft afgesloten voordat hij verblijfspapieren in Nederland heeft aangevraagd, heeft recht op bescherming van zijn huwelijk. Maar wie dat heeft gedaan nadat hij in de verblijfsprocedure is gegaan, heeft daar op termijn geen recht meer op. Die persoon had moeten weten dat polygamie in strijd is met fundamentele Nederlandse normen en waarden, aldus Hirsch Ballin.
Daar is wetswijziging of aanpassing van regelgeving voor nodig. Een Staatscommissie voor het internationale privaatrecht moet daar nog dit jaar over adviseren. Onderzoekers die in opdracht van het ministerie van Justitie recent het fenomeen van polygamie in Nederland en Europa in kaart brachten, waarschuwen voor al te draconische maatregelen. Het gaat om 0,01 procent van de Nederlandse bevolking en vaak ook nog om een tijdelijk fenomeen, zo wordt in het onderzoek opgemerkt.
De politieke roep om polygamie helemaal te verbieden, een pleidooi van onder meer minister Van der Laan (Integratie, PvdA) en staatssecretaris Albayrak (Justitie, PvdA) wordt door de onderzoekers als ‘onwenselijk’ van de hand gewezen. Juridisch zou het mogelijk zijn, maar een dergelijke maatregel schiet zijn doel voorbij: „Per geval zal moeten worden bezien of de belangen bij niet-erkenning zwaarder wegen dan de belangen bij erkenning.”
Waarschijnlijk onbedoeld, volgt de Tweede Kamer die aanbeveling nu. Beide brieven van Hirsch Ballin zijn controversieel verklaard. Wetswijzigingen of beleidsaanpassingen zijn daarmee taboe. Justitie mag nog onderzoek laten doen of de staatscommissie voorbereidend werk laten doen. Maar beide dossiers zijn nu met waarschijnlijk minimaal een jaar op de lange baan geschoven.
Bron: http://weblogs.nrc.nl/rechtenbestuur/2010/03/11/maatregelen-tegen-polygamie-en-huwelijksdwang-in-de-ijskast/
Reacties