16 maart 2010

"Asielkind op straat zetten mag niet"

Nederland mag asielkinderen niet op straat zetten





Exterieur van het inmiddels gesloten asielzoekerscentrum in Dongen. (ANP)

AMSTERDAM - Nederland mag uitgeprocedeerde asielzoekers met kinderen niet meer op straat zetten. Het Europees Comité voor Sociale Rechten heeft dat bepaald in een klachtenprocedure die was aangespannen door onder meer Defence for Children. Tegen de uitspraak is geen beroep mogelijk.

Asielkind op straat zetten mag niet
Naar schatting zwerven jaarlijks enkele honderden kinderen van het ene naar het andere adres. Hun ouders moeten het land verlaten, maar willen of kunnen dat niet.

Uitgeprocedeerde gezinnen worden nu meestal naar de zogenoemde vrijheidsbeperkende locatie in Ter Apel gestuurd. Daar krijgen zij twaalf weken om het vertrek naar hun land van herkomst voor te bereiden. Als dat niet lukt en asielzoekers werken niet mee aan hun uitzetting, worden gezinnen na drie maanden uit de opvang gezet.

Dagkaart openbaar vervoer
Rian Ederveen van het Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt: ‘Families worden afgezet op station Emmen met een dagkaart voor het openbaar vervoer, en verder moeten ze het maar uitzoeken. Ze hebben geen idee waar ze naartoe moeten.’ Volgens Ederveen reizen de meeste families dan maar op de bonnefooi naar een grote stad, om daar op zoek te gaan naar landgenoten of eenieder die maar wil helpen.

Justitie zegt niet te weten hoeveel families er jaarlijks op straat worden gezet. Tussen 1 januari 2008 en 1 november 2009 zijn in elk geval 222 personen met onbekende bestemming uit de opvang in Ter Apel verwijderd. Daarnaast worden ook families vanuit asielzoekerscentra of de gemeentelijke noodopvang op straat gezet.

Kamervragen
Demissionair minister Hirsch Ballin (Justitie) bekijkt pas over ‘enkele maanden’, na een overleg met de Raad van Europa, of het beleid moet worden veranderd. In de tussentijd raken nog steeds families dakloos. PvdA-Kamerlid Hans Spekman: ‘Dat kan echt niet, er moet per direct iets gebeuren.’ Hij roept de minister met Kamervragen ter verantwoording.

Het Europees Comité voor Sociale Rechten bewaakt de naleving van het Sociaal Handvest dat door 47 landen is ondertekend. Sinds 2006 is het mogelijk via het Comité te procederen tegen lidstaten die het handvest niet nakomen. Besluiten zijn bindend. Anders dan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens behandelt het Comité ook zaken van organisaties die niet individueel slachtoffer zijn van een bepaald onrecht. Het is voor het eerst dat het Comité Nederland op de vingers tikt.







Een oude vrouw met een rollator loopt door het asielzoekerscentrum in Markelo. (Joost van den Broek/ de Volkskrant)

AMSTERDAM - Ondanks een bindende uitspraak maakt Justitie nog geen einde aan het uit de opvang verwijderen van asielkinderen.

Nederland mag asielkinderen niet op straat zetten
‘De eerste nacht hebben we op een bouwplaats geslapen. In een soort hele grote betonnen buis. Het was toen weekend, dus er werd niet gewerkt. We hadden dikke jassen die we als deken gebruikten.’ Kamil (17) is zoon van Chinese asielzoekers, die via Turkije in Nederland terechtkwamen. In het boekje ‘Ieder kind een (t)huis’ vertelt hij over de aaneenschakeling van asielzoekerscentra, tijdelijke opvangadressen en nachtjes in het park, die het gevolg zijn van de slepende procedure waarmee zijn ouders een verblijfsstatus in Nederland proberen te bemachtigen.

Centraal Station
Hij belandt met zijn moeder en broertje op een bouwplaats in Amsterdam als ze weer eens uit de noodopvang zijn gezet. ‘Ik ben de volgende dag naar het Centraal Station gegaan. Ik sprak mensen aan en probeerde te kijken of iemand te vertrouwen was. Je krijgt er wel mensenkennis van. Via een moskee werden we toen bij iemand thuis gebracht.’ Jaren later kreeg de familie een verblijfsvergunning en kwam er een einde aan het zwerven.

Jongeren als Kamil zijn er echter nog steeds. Naar schatting enkele honderden kinderen van asielzoekers worden jaarlijks door de Nederlandse staat aan hun lot overgelaten. Families die zijn uitgeprocedeerd, krijgen drie maanden om hun vertrek naar het land van herkomst te regelen. ‘Maar als mensen op elke manier weigeren mee te werken aan hun uitzetting, houdt het een keer op’, zegt een justitiewoordvoerder. Volwassenen kunnen dan worden opgesloten in de vreemdelingenbewaring. Maar kinderen niet. Dus worden uitgeprocedeerde asielzoekersgezinnen met een treinkaartje op het station afgezet en moeten ze maar zien hoe ze het redden.

Dakloosheid
Maar dat mag in de toekomst niet meer. Defence for Children heeft een klachtenprocedure aangespannen bij het Europees Comité voor Sociale Rechten. Conclusie: de overheid mag niet meewerken aan dakloosheid van kinderen. Dus ook al zijn de ouders uitgeprocedeerd, dan nog mag een gezin niet op straat worden gezet.

Het is de vraag hoe snel deze uitspraak wordt nageleefd. Het ministerie van Justitie bekijkt pas of het beleid gewijzigd wordt na een overleg in de Raad van Europa, dat pas over enkele maanden plaatsvindt. Volgens juriste Carla van Os van Defence for Children vertraagt Justitie de boel nodeloos. ‘De conclusie is heel duidelijk: je mag kinderen niet op straat zetten. De uitspraak is bindend en het is ook echt geen vraag wat de andere leden van de Raad van Europa hiervan gaan vinden.’ Asieladvocaat Pim Fischer: ‘De enige manier om hier onderuit te komen, is dat Nederland uit de Raad van Europa stapt en zich bij Wit-Rusland voegt. Dat lijkt me geen wenselijk scenario.’ PvdA-Kamerlid Hans Spekman heeft de minister ter verantwoording geroepen.

Procedurele redenen
Ondertussen komen er nog elke week dakloze asielzoekersgezinnen bij. Fischer is afgelopen week drie nieuwe zaken begonnen, waarvan twee van families die vanuit Ter Apel op station Emmen zijn achtergelaten en een van een gezin dat uit een gemeentelijke noodopvang is gezet. Omdat de minister de uitspraak ‘om procedurele redenen’ niet per direct uitvoert in de praktijk, zal het recht op opvang voor deze families de eerste tijd nog bij de rechter moeten worden afgedwongen met het oordeel van het Comité in de hand.

Fischer heeft pakweg twintig zaken lopen waarin dit een rol speelt. ‘We gaan nu heel snel jurisprudentie krijgen.’ Hij vindt de opstelling van Justitie schandelijk. ‘Het is al vreemd dat je als Nederland een uitspraak als deze nodig hebt om te begrijpen dat je kinderen niet op straat kunt zetten. Dat je je dat dan ook nog tot twee keer toe door andere landen moet laten uitleggen, is helemaal bizar.’

Geen hart

Als Kamil terugdenkt aan het moment dat hij met zijn familie op het station wordt achtergelaten, begrijpt hij er ook niks van: ‘Dat mensen dat kunnen doen: iemand zomaar op straat zetten zonder dat je weet waar die persoon heen moet. () Volgens mij kun je dat alleen als je geen hart hebt.’

Bron: http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1358939.ece/Asielkind_op_straat_zetten_mag_niet

Even wat kritische noten:

Vanmiddag een debat tussen de heer Spekman en mevrouw Verdonk gehoord op (dacht ik) BNR. Hier had hij het er over dat het belang van het kind voorop moest staan en dat dit dus soms kon betekenen dat de kinderen naar een pleeggezin zouden moeten. Ik vond dat mevrouw Verdonk terecht opmerkte dat sommige mensen nu eenmaal weigeren weg te gaan en als je dan opvang gaat bieden andere mensen dit dan ook zo gaan doen.

Ik ken gemeentes waar illegalen in mooie flats worden geplaatst geheel op kosten van de gemeente terwijl gewone inwoners 10 jaar op de wachtlijst staan (o.a. in Leiden). Waar tonnen uit de OZB opbrengst zo aan opvang van illegalen wordt besteed. Ik vind dat zeer schrijnend voor inwoners die moeten schrapen om de OZB uberhaupt te kunnen betalen.

In 1995 werkte ik  voor Vluchtelingenwerk op een asielzoekerscentrum. Er werd geneukt als konijnen omdat men dacht dat met een kind men een verblijfsvergunning kon krijgen dan wel niet kon worden uitgezet. Een mevrouw uit Iran vertelde me de anecdote dat ze zich de eerste nachten afvroeg waarom Nederlanders geen barakken met niet-klapperende deuren konden bouwen, tot ze er achter kwam dat de overige bewoners die met 4 personen op een kamer sliepen zodra het donker was overal en nergens aan de slag gingen en dat het geklapper van de deuren was.

In een land waar anti-conceptie voorhanden is krijgen echter veel asielzoekers zonder verblijfsvergunningen kinderen. Zij zetten dus welbewust een kind in zo'n onzekere situatie op de wereld. Ik vind dat niet verstandig en zelfs erg verkeerd. Van diegenen die uitgeprocedeerd raken kunnen de meeste mensen wel terug naar hun eigen land (of ze het er goed hebben is de vraag). Als ouders er dan bewust voor kiezen om in Nederland in een park te gaan slapen dan moet je je afvragen of je in zo'n geval de Kinderbescherming niet moet inschakelen.

Als je asielkinderen niet op staat kan zetten, moet je dan aanbieden ze of in een kindertehuis of bij pleegouders op te nemen als de ouders niet met ze naar het land van herkomst willen/kunnen gaan? Als je het hele gezin opvang biedt dan is dat discriminatie tegenover diegenen zonder kinderen.

In de gevallen waarin iemand echt stelt dat buiten zijn schuld Nederland niet kan worden verlaten zal de advocaat daar een verblijfsvergunning op kunnen aanvragen maar dan moet iemand dat wel bewijzen. Daarom is het handig als hier tijdig naartoe wordt gewerkt.

Geen opmerkingen:

Aanbevolen post

Wytzia Raspe over vluchtelingen, AZC’s, cruiseschepen en mensensmokkelaars

Mr. van de week is Wytzia Raspe. Zij is 25 jaar jurist vreemdelingenrecht in allerlei verschillende rollen. Sinds 2005 schrijft en blogt z...