Nieuwe asielprocedure in werking

Op donderdag 1 juli 2010 treedt de nieuwe asielprocedure in werking. Deze verbeterde procedure zal leiden tot een snellere en zorgvuldigere afhandeling van asielaanvragen. Daarnaast zal het aantal herhaalde aanvragen door de wijzigingen in de asielprocedure afnemen. Door de asielprocedure in het aanmeldcentrum uit te breiden tot acht dagen zullen meer asielzoekers al in het aanmeldcentrum duidelijkheid krijgen over hun asielverzoek. De verlengde asielprocedure, waar asielverzoeken alleen zullen worden behandeld als nader onderzoek nodig is en niet tot een beslissing kan worden gekomen in de algemene asielprocedure, zal acht weken worden ingekort.

De asielprocedure en de rust- en voorbereidingstermijn
De algemene asielprocedure in het aanmeldcentrum duurt acht dagen, waarin er ruimte is voor rechtsbijstand aan de asielzoeker. Naar verwachting zullen meer aanvragen dan voorheen in het aanmeldcentrum kunnen worden afgehandeld. Door de uitbreiding van de asielprocedure in het aanmeldcentrum naar acht dagen, stromen naar verwachting minder asielzoekers door naar de verlengde procedure. Doordat in het aanmeldcentrum meer processtappen kunnen worden afgerond, wordt in de verlengde asielprocedure een tijdswinst geboekt van acht weken.

Voorafgaand aan de procedure wordt de asielzoeker een rust- en voorbereidingstermijn gegund, waarin een medisch onderzoek kan plaatsvinden, de asielzoeker wordt geïdentificeerd en waar mogelijk wordt onderzoek naar documenten ter ondersteuning van het asielverhaal (zoals arrestatiebevelen en vonnissen) opgestart. Bij de aanmelding zal van de asielzoeker vingerafdrukken worden genomen. Deze vingerafdrukken worden vergeleken met verschillende systemen om bijvoorbeeld na te gaan of hij staat gesignaleerd als ongewenst vreemdeling, of dat de asielzoeker al in een ander land asiel heeft aangevraagd. Als blijkt dat dat het geval is, dan zal al tijdens de rust- en voorbereidingstermijn een Dublin-claim bij dat andere land worden ingediend. Tijdens de rust- en voorbereidingstermijn wordt de asielzoeker door Vluchtelingenwerk voorgelicht over de asielprocedure. De advocaat bereidt de asielzoeker dan voor op de asielprocedure. Gedurende de hele procedure zal een asielzoeker zoveel mogelijk door dezelfde advocaat worden bijgestaan.

Tweede en volgende aanvragen

Medische aspecten zullen zo vroeg mogelijk in de asielprocedure worden gesignaleerd. Verder wordt het mogelijk gemaakt dat de rechter in de beroepsfase rekening houdt met relevante nieuwe omstandigheden en beleidswijzigingen. Ook zal de IND voortaan vaker uit eigener beweging relevante nieuwe omstandigheden die in de beroepsfase naar voren worden gebracht meewegen en onderzoeken of deze tot een andere afweging kunnen leiden. Hiermee wordt ernaar gestreefd tweede en volgende aanvragen zoveel mogelijk te voorkomen. De procedure voor tweede en volgende aanvragen wordt verder vereenvoudigd, waardoor zo spoedig mogelijk op een tweede of volgende aanvraag kan worden beslist.

Opvang en terugkeer

Nadat een aanvraag is afgewezen in het aanmeldcentrum wordt een vertrektermijn gegeven van vier weken. Om zoveel mogelijk te voorkomen dat afgewezen asielzoekers op straat terechtkomen wordt er gedurende deze termijn opvang geboden van waaruit de afgewezen asielzoeker kan werken aan zijn vertrek. Ook zullen afgewezen asielzoekers na afloop van de vertrektermijn gedurende twaalf weken geplaatst kunnen worden in een beperkt aantal vrijheidsbeperkende locatie en van daaruit aanvullend worden begeleid bij hun terugkeer. Indien nodig kan, op basis van een individuele afweging, vanuit deze locaties worden overgegaan tot vreemdelingenbewaring. Om evident misbruik en oneigenlijk gebruik van de procedure te voorkomen kan in voorkomende gevallen aansluitend aan de asielprocedure vreemdelingenbewaring worden toegepast.