Antwoorden kamervragen over grote groepen dakloze Somalische asielzoekers

Antwoorden van de Staatssecretaris van Justitie op vragen van het lid


Spekman (PvdA) over grote groepen dakloze Somalische asielzoekers

(ingezonden 11 september 2009; nr 2009Z16253)


Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht “Dakloze Somalische

asielzoekers”?1

Antwoord

Ja.

Vraag 2

Is het bericht waar dat zich dagelijks meer dan vijftien Somalische

asielzoekers, die in de aanmeldcentrum-procedure (AC-procedure) een

negatieve beschikking hebben ontvangen op hun eerste asielverzoek,

naar Amsterdam gaan en daar hun toevlucht zoeken?

Vraag 3

Hoe groot is de totale groep Somaliërs die sinds de afschaffing van het

categoriaal beschermingsbeleid in de AC-procedure is afgewezen en

verblijft in Nederland zonder dak boven het hoofd? Zijn daar ook

gezinnen met kinderen bij? Zijn er behalve Amsterdam nog meer

gemeenten die te maken hebben met een grote toestroom van

Somaliërs?

Vraag 4

Worden deze mensen buiten de reguliere opvang van het Centraal

Orgaan opvang asielzoekers (COA) opgevangen? Zo ja, hoe?

Vraag 5

Is het waar dat de rechtbanken die de beroepen van de genoemde groep

afgewezen Somalische asielzoekers behandelen, verzoeken om het

treffen van een voorlopige voorziening categorisch toewijzen? Is het

waar dat de asielzoekers daarmee weer wel rechtmatig verblijf, en dus

recht op opvang hebben, en dus vervolgens na een aantal weken weer

mogen terugkeren naar de opvang? Hoe groot is de schaal waarop dit

gebeurt?

Antwoord vragen 2 t/m 5

Met ingang van 19 mei 2009 is het categoriaal beschermingsbeleid voor

Somalische asielzoekers uit Centraal- en Zuid-Somalië beëindigd. Somaliërs die

niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning op grond van

internationale bescherming, krijgen daarom niet langer een verblijfsvergunning.

Dit brengt met zich mee dat meer dan voorheen asielverzoeken van Somaliërs

binnen de verkorte (AC-)procedure worden afgewezen. Dit is met name het geval

in zaken waarin het relaas ongeloofwaardig is of de identiteit niet is vast te

stellen. Het gevolg van een dergelijke afwijzing is dat de asielzoeker geen recht

op opvangfaciliteiten heeft en zijn beroep tegen de afwijzing niet in Nederland

mag afwachten.

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft begin september

2009 zitting gehouden in een aantal Somalische zaken. Behandeld is het

beëindigen van het categoriale beschermingsbeleid en de invulling van artikel 15c

van de Kwalificatierichtlijn. Eind augustus 2009 is er een zitting geweest van de

Meervoudige Kamer van de rechtbank te Assen in een aantal Somalische zaken.

In afwachting van de uitspraken van de Meervoudige Kamer en de Afdeling, wordt

door rechtbanken sinds 19 mei j.l. in bijna 60% van de zaken waarin door

Somalische vreemdelingen beroep werd aangetekend en een verzoek om een

voorlopige voorziening tegen de afwijzing in de AC-procedure werd ingediend, de

voorlopige voorziening toegekend.

Ik heb geen zicht op de verblijfplaats van deze in de verkorte procedure

afgewezen asielzoekers. Er wordt van overheidswege immers geen opvang

geregeld.

Het aantal aanvragen van Somaliërs om verlening van een verblijfsvergunning

voor asiel bepaalde tijd dat sinds de beëindiging van het categoriale

beschermingsbeleid voor Zuid- en Centraal-Somalië op 19 mei 2009 in de ACprocedure

is afgewezen is ongeveer 240. Dit is ongeveer 45% van het totale

aantal aanvragen van Somalische asielzoekers. Het aantal gezinnen met kinderen

hieronder is zeer gering.

Na afwijzing rust op de vreemdelingen de vertrekplicht. Met deze vertrekplicht als

uitgangspunt, wordt na vertrek vanuit het AC geen verblijfsplaats geregistreerd

door de IND.

Vraag 6

Bent u bereid, zolang de rechtbanken de voorlopige voorzieningen

toewijzen, Somaliërs voorlopig na een afwijzing in de AC-procedure, niet

meer uit de reguliere opvang te plaatsen, mede de grote aantallen in

aanmerking genomen?

Antwoord

Het landgebonden asielbeleid ten aanzien van Somalische asielzoekers is onlangs

gewijzigd en deze wijziging is ook met uw Kamer besproken. Op dit moment zie ik

geen aanleiding om dit beleid te herzien. De beleidswijziging brengt met zich mee

dat Somalische zaken meer dan voorheen in de AC-procedure worden afgewezen.

Mede vanwege de hoge instroom van Somalische asielzoekers, is het aantal

afgewezen Somaliërs in de AC-procedure relatief hoog. Er is evenwel geen

aanleiding om voor Somalische asielzoekers een andere werkwijze en ander beleid

te voeren dan voor andere asielzoekers die in de AC-procedure worden

afgewezen.

Vraag 7

Kunt u een percentage aangeven van het totale aantal asielaanvragen

van Somaliërs dat op dit moment in de AC-procedure wordt afgewezen?

Wat zijn de voornaamste redenen die aan deze afwijzingen ten grondslag

liggen? Hoe verhoudt het grote aantal snelle afwijzingen zich tot uw

toezegging bij de afschaffing van het categoriaal beleid voor Somalië, dat

de onverminderd slechte situatie in Somalië zwaar zou meewegen bij de

individuele beoordeling van asielaanvragen van Somaliërs?

Antwoord

Zoals hiervoor vermeld geldt dat ongeveer 45% van het totaal aantal

asielaanvragen dat na 19 mei 2009 door Somaliërs is ingediend, in de ACprocedure

is afgewezen. Over heel 2009 ligt dat percentage rond de 30%. De

redenen voor afwijzing betreffen een overweging van individuele omstandigheden

per zaak. Deze zijn, zoals reeds eerder beschreven, gerelateerd aan

ongeloofwaardigheid van het asielrelaas of twijfel aan de identiteit.

Vraag 8

Wat is de laatste stand van zaken met betrekking tot de situatie in de

gevaarlijke gebieden in Somalië? In welke mate kunnen afgewezen

Somalische asielzoekers op dit moment terugkeren naar hun land van

herkomst? In welke mate gebeurt dit ook?

Antwoord

De situatie in Somalië is nog steeds zorgwekkend. Terugkeer naar Somalië is

lastig maar niet onmogelijk en vindt ook – beperkt – plaats. Zelfstandige

terugkeer is altijd mogelijk, en vindt plaats (2 personen).

De Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V) heeft per 1 juli 2009 met de de facto

autoriteiten van Somaliland een Memorandum of Understanding (MoU) afgesloten.

Hierin is ook de mogelijkheid voor gedwongen terugkeer naar Somaliland voor

vreemdelingen van Somalilandse origine geregeld. De DT&V treft thans

voorbereidingen voor gedwongen terugkeer conform genoemd MoU.

Mogelijkheden om gedwongen terugkeer naar Centraal- en Zuid-Somalië mogelijk

te maken worden nader onderzocht

Bron: http://www.justitie.nl/images/2009Z16253%20antwoorden%20kamervragen%20over%20grote%20groepen%20dakloze%20Somalische%20asielzoekers_16823_tcm34-223788.pdf?cp=34&cs=580