"'Veilige' landen van herkomst" door Heleen de Jonge van Ellemeet
Vandaag verschijnt een dubbeldik nummer van
Asiel&Migrantenrecht. Het thema is - bijna onvermijdelijk - de hoge
instroom en het veranderend asiellandschap. Auteurs als Ernst Hirsch Ballin en Tamar de Waal, Tineke Strik, Karina Franssen en Myrthe Wijnkoop
bieden kritische beschouwingen op het Nederlandse en het Europese
asielbeleid anno 2016. Draagt het bij aan een betere beheersing van
asielstromen en voldoet het aan de in Europa geldende normen?
Ik licht de bijdrage van VU professor Hemme Battjes over veilige landen van herkomst eruit. Hoewel er in 2015 en 2016 vergaande maatregelen zijn genomen, kan Battjes een gevoel van déjà vu niet onderdrukken. Met de lijst van veilige landen van herkomst - een centraal concept in de voorstellen van de Europese Commissie en een veelvuldig toegepaste afwijzingsgrond in de nationale praktijk - in het Voorschrift Vreemdelingen zijn we volgens Battjes terug bij de regeling van 1994.
Met dit verschil, dat er nu duidelijke Unierechtelijke criteria zijn waaraan een land moet voldoen om als veilig te kunnen worden aangemerkt. De Commissie noch de staatssecretaris van Veiligheid & Justitie laat zich daar echter altijd veel aan gelegen liggen. De aanmerking van een land als veilig is weinig inzichtelijk onderbouwd en kan soms volgens Battjes de toets der kritiek niet doorstaan. Zo worden landen met een discutabele track record op het gebied van mensenrechten als gedeeltelijk - dus bv. niet overal of voor iedereen - veilig aangemerkt en (toch) opgenomen in de lijst. Over deze problematiek loopt nu een zaak waarin de Afdeling Bestuursrechtspraak aan AG Widdershoven om een conclusie heeft gevraagd.
Maar belangrijker vindt Battjes de vraag of het tegenwerpen van het veilige land van herkomst leidt tot een zwaardere bewijslast dan wat het VN Vluchtelingenverdrag en het EVRM toelaten.
In de praktijk beoordelen rechtbanken de aanmerking van een land als veilig doorgaans als voldoende en beoordelen vervolgens op de gebruikelijke wijze de vraag of bescherming voorhanden: door te bezien of de staatssecretaris zich op basis van landeninformatie op het standpunt kon stellen dat in het algemeen bescherming wordt geboden. Gezien de gebrekkige onderbouwing van de algemene veiligheid in verschillende landen kan plaatsing op de lijst dat onderzoek niet vervangen. Anders zou er sprake zijn van een verhoging van de bewijslast die strijdig is met internationaal recht, betoogt Battjes. De asielzoeker zou dan immers behalve gegronde vrees voor vervolging ook moeten aantonen dat het voor hem gevaarlijk of bij voorbaat zinloos is om in het betreffende land bescherming in te roepen, terwijl er geen feitelijke grond is om aan te nemen dat daar bescherming in het algemeen wordt geboden.
Battjes verwacht dan ook niet dat de lijst met veilige landen zal leiden tot verlichting van de druk op het asielsysteem. Eerder het omgekeerde. Over de motivering van de lijst en de ‘verhoogde aandacht’ die geboden is bij een aantal van de landen op de lijst zal juist geprocedeerd (moeten) worden.
Alle artikelen uit A&MR zijn te vinden op Migratieweb en op de site van A&MR.
Ik licht de bijdrage van VU professor Hemme Battjes over veilige landen van herkomst eruit. Hoewel er in 2015 en 2016 vergaande maatregelen zijn genomen, kan Battjes een gevoel van déjà vu niet onderdrukken. Met de lijst van veilige landen van herkomst - een centraal concept in de voorstellen van de Europese Commissie en een veelvuldig toegepaste afwijzingsgrond in de nationale praktijk - in het Voorschrift Vreemdelingen zijn we volgens Battjes terug bij de regeling van 1994.
Met dit verschil, dat er nu duidelijke Unierechtelijke criteria zijn waaraan een land moet voldoen om als veilig te kunnen worden aangemerkt. De Commissie noch de staatssecretaris van Veiligheid & Justitie laat zich daar echter altijd veel aan gelegen liggen. De aanmerking van een land als veilig is weinig inzichtelijk onderbouwd en kan soms volgens Battjes de toets der kritiek niet doorstaan. Zo worden landen met een discutabele track record op het gebied van mensenrechten als gedeeltelijk - dus bv. niet overal of voor iedereen - veilig aangemerkt en (toch) opgenomen in de lijst. Over deze problematiek loopt nu een zaak waarin de Afdeling Bestuursrechtspraak aan AG Widdershoven om een conclusie heeft gevraagd.
Maar belangrijker vindt Battjes de vraag of het tegenwerpen van het veilige land van herkomst leidt tot een zwaardere bewijslast dan wat het VN Vluchtelingenverdrag en het EVRM toelaten.
In de praktijk beoordelen rechtbanken de aanmerking van een land als veilig doorgaans als voldoende en beoordelen vervolgens op de gebruikelijke wijze de vraag of bescherming voorhanden: door te bezien of de staatssecretaris zich op basis van landeninformatie op het standpunt kon stellen dat in het algemeen bescherming wordt geboden. Gezien de gebrekkige onderbouwing van de algemene veiligheid in verschillende landen kan plaatsing op de lijst dat onderzoek niet vervangen. Anders zou er sprake zijn van een verhoging van de bewijslast die strijdig is met internationaal recht, betoogt Battjes. De asielzoeker zou dan immers behalve gegronde vrees voor vervolging ook moeten aantonen dat het voor hem gevaarlijk of bij voorbaat zinloos is om in het betreffende land bescherming in te roepen, terwijl er geen feitelijke grond is om aan te nemen dat daar bescherming in het algemeen wordt geboden.
Battjes verwacht dan ook niet dat de lijst met veilige landen zal leiden tot verlichting van de druk op het asielsysteem. Eerder het omgekeerde. Over de motivering van de lijst en de ‘verhoogde aandacht’ die geboden is bij een aantal van de landen op de lijst zal juist geprocedeerd (moeten) worden.
Alle artikelen uit A&MR zijn te vinden op Migratieweb en op de site van A&MR.
Interessant artikel? Deel het eens met uw netwerk en help mee met het verspreiden van de bekendheid van dit blog. Er staan wellicht nog meer artikelen op dit weblog die u zullen boeien. Kijk gerust eens rond. Zelf graag wat willen plaatsen? Mail dan webmaster@vreemdelingenrecht.com In verband met geldwolven die denken geld te kunnen claimen op krantenartikelen die op een blog als deze worden geplaatst maar na meestal een dag voor de krantenlezers aan leeswaardigheid hebben ingeboet terwijl wij vreemdelingenrecht specialisten ze soms wel nog jaren gebruiken om er een kopie van te maken voor een zaak ga ik over tot het plaatsen van alleen het eerste stukje. Ja ik weet het: de kans dat u doorklikt is geringer dan wanneer het hele artikel hier staat en een kopie van het orgineel maken handig kan zijn voor uw zaak. Wilt u zelf wat overnemen van dit weblog. Dat mag. Zet er alleen even een link bij naar het desbetreffende artikel zodat mensen niet alleen dat wat u knipt en plakt kunnen lezen maar dat ook kunnen doen in de context.
Subscribe to Vreemdelingenrecht.com blog by Email
Reacties