Justitie zet ongeveer 2.000 Somaliërs op straat (lekker "Objectief")

In 2009 zijn minstens 1.767 Somaliers in het aanmeldcentrum afgewezen en hierna op straat gezet. Justitie wijst ze af op grond van omstreden onderzoek naar hun taalgebruik en feitenkennis. Zowel uitzetting als vrijwillige, zelfstandige terugkeer zijn vrijwel onmogelijk wegens gebrek aan identiteitspapieren en de onveilige situatie. De afgewezen Somaliërs worden door de omstandigheden gedwongen in de illegaliteit te overleven. De absorptiecapaciteit van de eigen gemeenschap is inmiddels overgelopen.


Het aantal van 2.000 valt op te maken uit de antwoorden die Staatssecretaris van Justitie Albayrak op 15 oktober 2009 gaf op vragen van het kamerlid Hans Spekman. De staatssecretaris geeft aan dat tot dan toe 30% van de aanvragen van Somalische asielzoekers in het aanmeldcentrum is afgewezen (zgn. AC-afdoeningen). In totaal vroegen in 2009 5.890 Somaliers asiel aan in Nederland, en 30% van 5.890 zijn dus 1.767 Somaliers die in het aanmeldcentrum zijn afgewezen en daarna op straat zijn gezet. Vermoedelijk ligt het aantal zelfs nog hoger, omdat de staatssecretaris aangeeft dat het percentage AC-afdoeningen van Somaliërs sinds de afschaffing van het categoriaal beschermingsbeleid (op 19 mei 2009) zelfs 45% bedraagt.

Geen centraal gezag – geen veiligheid, geen papieren
Momenteel kan Justitie Somalische asielzoekers niet gedwongen uitzetten naar Somaliland. Tussen Somaliland (in het noorden) en Nederland is inmiddels wel een zogenaamd Memorandum of Understanding (MOU) vastgesteld over de terugname van eigen onderdanen. Deze heeft echter alleen betrekking op ‘Somalilanders’ en treedt pas in werking na de verkiezingen, die voorlopig nog niet aan de orde zijn. Ook vrijwillige, zelfstandige terugkeer naar Somaliland is vanwege deze reden niet mogelijk.
De minister van Justitie stelt in zijn brief van 29 maart 2010 aan de Tweede Kamer dat er sinds kort wel naar Somalië kan worden uitgezet, op basis van gemaakte afspraken met luchtvaartmaatschappijen, die Somaliërs met een zgn. EU-laissez passer zouden kunnen terugbrengen naar Somalië. Dit is opmerkelijk, gezien het feit dat het jarenlang niet is gelukt mensen met deze EU-documenten op deze wijze uit te zetten naar Somalië.

Vrijwillige terugkeer naar Somalië wordt vanwege de veiligheidssituatie momenteel niet gefaciliteerd door het IOM.
De situatie in met name de regio Mogadishu is zeer ernstig. Volgens berichten zijn ontvoeringen en buitengerechtelijke executies er aan de orde van de dag.

Het is ook onbekend waar Somalische asielzoekers aan rechtsgeldige reisdocumenten zouden komen, om zelfstandig naar Somalië terug te kunnen keren. Zelf accepteert Justitie in het kader van reguliere procedures geen enkel Somalisch document, aangezien hen bekend is dat er al sinds 1992 in Somalië geen centrale autoriteit meer bestaat die bevoegd is om rechtsgeldige reispapieren af te geven.

Omstreden taal-analyse en feitenkennis
De wijze waarop Somalische asielzoekers vaak worden afgewezen in het Aanmeldcentrum is ook nog eens tamelijk dubieus. Vaak wordt er op basis van taalanalyse door de IND gesteld dat de betreffende asielzoeker niet uit Somalië komt. Tot medio vorig jaar had de betreffende asielzoeker nog de mogelijkheid om hier een contra-expertise tegenover te stellen. De uitslag van zo’n contra-expertise was nogal eens dat de betreffende asielzoeker waarschijnlijk wel degelijk afkomstig is uit Somalië. De mogelijkheid tot het doen van een contra-expertise is nu echter praktisch afgesneden, omdat deze contra-expertises nog slechts gedeeltelijk vergoed worden door het COA en asielzoekers zelf vaak niet de financiële middelen hebben om voor deze kosten op te draaien. Hierdoor worden veel zaken afgewezen op grond van de taalanalyse van de IND.

Daarnaast worden nogal wat Somalische asielzoekers in het AC afgewezen omdat hun kennis over hun gestelde leefomgeving onvoldoende zou zijn. Indien men een aantal kennisvragen over de leefomgeving - naar het oordeel van de IND - onvoldoende beantwoordt, wordt men om die reden in het AC afgewezen. Overigens is de informatie waar de IND zich hierbij op baseert, feitelijk - na toetsing door INLIA - ook niet altijd juist gebleken.

Dublinclaims Griekenland
Tenslotte is een groot deel van de Somaliërs die meteen worden afgewezen via Griekenland gekomen en heeft ‘kans’ op een zgn. Dublin-claim. In Griekenland worden asielzoekers niet opgenomen in de asielprocedure en krijgen ze geen opvang, hetgeen op grond van de Overeenkomst van Dublin wel gewaarborgd zou moeten zijn. Dit is in een aantal gevallen de reden geweest voor Somalische asielzoekers om hun vingertoppen te beschadigen, zodat in het zgn. Eurodac-systeem niet kan worden vastgesteld dat ze eerst in Griekenland zijn geweest.

Wie met een Dublin-claim naar Griekenland wordt uitgezet en daar vervolgens geen toegang heeft tot de asielprocedure en op straat belandt wordt zo illegaal - zonder ooit een asielbeoordeling te hebben gehad.

Bron: http://www.inlia.nl/news/show/justitie-zet-ongeveer-2000-somaliars-op-straat

Gelukkig is de werkelijkheid genuanceerder c.q gecompliceerder.