Pas op om het Zambrano-arrest (over illegale ouders van Europese kinderen) al te ruim te interpreteren

Sanne Fernhout schrijft op Linkedin in de groep Vreemdelingenrecht:

"Ik ben blij dat mensen met buitenlandse partners ongelimiteerde mogelijkheden zien in het arrest. Ik zou ook adviseren in alle rechtszaken zoveel mogelijk (al dan niet analoog) een beroep op het arrest te doen.

Zoals ik als echter wel vaker heb gedaan, wil ik weer waarschuwen voor al te veel optimisme. Dit in verband met het volgende:
- de stelling dat de geest van het arrest is dat een unieburger het recht heeft om in het land van zijn nationaliteit zijn gezinsleven uit te oefenen, vindt geen steun in de overwegingen van het hof zoals deze blijkten uit de tekst van het arrest (rechtsoverweging 37 t/m 45). Wat 'de geest van het arrest' ook moge inhouden, in de tekst is niet terug te vinden dat het hebben van een recht op gezinsleven doorslaggevend is voor het verblijfsrecht van de ouder. Waar het in het arrest om gaat is dat een kind niet gedwongen mag worden om de EU te verlaten doordat aan beide ouders geen verblijfsrecht wordt toegekend.

Impliciet speelt overigens het recht op gezinsleven wel degelijk een rol. Immers, het hof had ook kunnen oordelen dat de ouders het kind bij vertrek bij de kinderbescherming in België hadden kunnen achterlaten en dat de kinderen op die manier in België hadden kunnen blijven wonen. Het hof oordeelt echter dat het kind met de ouder in België moet kunnen verblijven. Dit neemt niet weg dat m.i. uit de overwegingen duidelijk blijkt dat het in België kunnen opgroeien van het kind doorslaggevend is in dit arrest.

- in de tekst van het arrest (rechtsoverweging 45) heeft het hof bepaald dat het kind niet "het effectieve genot van DE BELANGRIJKSTE aan de status van burger van de Unie ontleende rechten" mag worden ontzegd. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat het hof daarmee de impact van het arrest bewust heeft willen beperken tot wonen en deelnemen aan het economisch verkeer in de lidstaat, en dat het arrest daarmee niet geldt voor de afgeleide rechten, zoals het recht op een gezinsleven. Waarom heeft het hof anders deze zin op deze manier geformuleerd?

- het arrest gaat maar over 1 ouder (de heer Ruiz Zambrano), die voorheen wel werkte, maar dat heeft moeten staken omdat de Belgische wetgeving dat niet (langer) toestond. Daarmee is in dit geval duidelijk dat de vader degene was 'te wiens laste' de kinderen kwamen. Het arrest bepaalt daarmee niets over het verblijfsrecht van de andere ouder.

Dat heeft m.i. de volgende consequenties:
- als het gaat om een Nederlandse ouder (al of niet met kind), zal deze altijd mogen werken en als dat onmogelijk is, zal deze bijstand kunnen ontvangen. De situatie dat de ouder (of het kind) wordt gedwongen verhuizen uit de EU (waarmee het zou worden belemmerd in de uitoefening van het effectieve genot van de belangrijkste aan de status van burger van de Unie ontleende rechten) zal daarmee nooit voor kunnen komen. De vraag of er ook een buitenlandse partner is van de Nederlandse ouder, is dan irrelevant.

- de vraag of er recht bestaat om met beide ouders in Nederland te verblijven, moet daarmee op dezelfde wijze worden beantwoord als voor het Zambrano-arrest het geval was.

Ton, je hebt gelijk dat ik voorbij ga aan de rechten op familieleven die voortvloeien uit het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) en artikel 8 EVRM. Ik bevind me daarbij in goed gezelschap want het het hof heeft daarover in het arrest ook niets opgenomen.
Voor de duidelijkheid: ik ben alleen van mening dat DIT ARREST daar niets over bepaalt.

Dat in het arrest over 'ouders' wordt gesproken, brengt mij niet op andere gedachten. Het hof benadrukt alleen dat de kinderen volledig afhankelijk zijn van de ouders om te komen tot een sluitende redenering. Immers, als de kinderen in België konden wonen zonder hun ouders (bij voorbeeld als ze waren geadopteerd, als ze bij een familielid in België zouden wonen of als ze wat ouder waren en al zelfstandig zouden wonen), dan zou de aanwezigheid van de ouders geen noodzakelijke voorwaarde zijn voor het kunnen uitoefenen van de rechten van het EU-burgerschap. Meer betekenis kan m.i. niet ontleend worden aan het gebruik van het woord 'ouders'.

Jouw vraag wie er voor de kinderen moet zorgen als de vader aan het werk is, overtuigt mij niet. Immers, miljoenen Europese kinderen worden niet belemmerd in 'het effectieve genot van de belangrijkste aan de status van burger van de Unie ontleende rechten' ondanks dat ze het in het dagelijks leven met 1 ouder moeten doen (ik doel op de situatie dat de ouders gescheiden zijn, dat een ouder is overleden of dat onbekend is wie de vader is).

Nogmaals: ik wens iedereen die zich op dit arrest wil beroepen om zijn partner naar Nederland te krijgen alle succes, maar ben pessimistisch over de kans van slagen."








Law blog