Asielprocedure is vaak te stressvol... 'Nederlandse wet- en regelgeving werkt de geestelijke gezondheid van de asielzoekers tegen'
Het aantal zelfmoordpogingen in asielzoekerscentra is de afgelopen tien jaar verdubbeld. Dat schrijft NRC Handelsblad in de weekendeditie. De psychische nood van asielzoekers neemt toe doordat de druk om het vluchtverhaal aannemelijk te maken ook steeds groter wordt. Het alternatief, teruggaan naar land van herkomst, draagt bovendien ook bij aan die druk.
NRC Handelsblad spreekt met Kees Laban (58), psychiater in De Evenaar, een centrum voor 'transculturele psychiatrie' van GGZ Drenthe, in Beilen. Laban krijgt een reeks aan patiënten met traumatische ervaringen aan zijn bureau. Mensen die te maken hebben gehad met "mensenhandel, verkrachting, foltering en uitbuiting", tot "kindsoldaten, slachtoffers van etnische conflicten of gewoon mensen die zijn vastgedraaid in uitzichtloosheid".
NRC: "Vier van de vijf hebben een posttraumatische stress-stoornis, meer dan de helft een depressie. Bijna iedereen heeft meerdere stoornissen en bijna niemand slaapt goed."
In de periode 2002 tot 2011 registreerde GGD Nederland 43 zelfmoorden door asielzoekers. Illegalen en uitgeprocedeerden tellen in deze cijfers niet mee. Jaarlijks doen nog eens dertig asielzoekers in opvangcentra een zelfmoordpoging. NRC legt uit:
"Dat is de helft van het aantal pogingen in 2002, maar het aantal mensen in de opvang is in die jaren met ruim driekwart gedaald, van 70.000 naar 16.000. Zo bekeken is het aantal pogingen verdubbeld. De allerconservatiefste uitleg van de cijfers is dat suïcide niet afneemt."
Laban is verbaasd dat er niet méér gevallen van suïcide en geweldpleging zijn. Hij geeft de lange asielprocedure in Nederland er de schuld van. In 2010 promoveerde hij op de gezondheid van Iraakse asielzoekers. Hij ontdekte de factoren die de mensen ziek maakten. Onder deze factoren zijn 'niet mogen werken' en 'zorgen over de verblijfsstatus'. Deze factoren zouden zelfs meer impact hebben op de geestelijke gezondheid dan de schokkende gebeurtenissen in Irak, zoals getuige zijn van de dood van een familielid of gemarteld worden.
De psychiater ziet hoe de Nederlandse wet- en regelgeving de gezondheid van de asielzoekers tegenwerkt. Ze hebben rust, sociale contacten, een bezigheid en genegenheid nodig. Allemaal factoren waar ze niet aan toe komen:
"Zegt hij: zoek iets om te doen, dan zegt de Nederlandse wet: u mag niet werken.
Zegt hij: bouw aan uw leven, dan zegt de wet: u mag niet studeren.
Zegt hij: sluit vriendschappen, dan zegt het COA: verhuis, van hot naar her, soms wel zes keer in een paar jaar.
Zegt hij: zoek rust, dan zegt de IND: uw land is veilig, u moet terug.
Zegt hij: leven met een geliefde is een bron van steun, dan zegt de Dienst Terugkeer en Vertrek: u moet verplicht in dit centrum wonen."
Zegt hij: bouw aan uw leven, dan zegt de wet: u mag niet studeren.
Zegt hij: sluit vriendschappen, dan zegt het COA: verhuis, van hot naar her, soms wel zes keer in een paar jaar.
Zegt hij: zoek rust, dan zegt de IND: uw land is veilig, u moet terug.
Zegt hij: leven met een geliefde is een bron van steun, dan zegt de Dienst Terugkeer en Vertrek: u moet verplicht in dit centrum wonen."
Laban geeft toe dat asielzoekers vaak getraumatiseerd en met slechte vooruitzichten Nederland binnen komen. Toch voelt het alsof hij en zijn collega's bij De Evenaar de schade die de IND, de COA en de Dienst Terugkeer en Vertrek aanrichten, moeten repareren.
In gesprekken over een trauma dat nog te vers is, wordt te vaak zo doorgezaagd, dat sommige asielzoekers angstaanvallen of herbelevingen krijgen. Daarnaast moeten behandelingen nog te vaak gestaakt worden omdat een patiënt naar een ander centrum moet verhuizen. Ook komt het volgens Laban te vaak voor dat mensen met panische angst voor opsluiting toch in een vreemdelingenbewaring worden geplaatst.
Meer lezen kan hier: NRC (betaalde editie): Ziek van Nederland
De stress die een lange reis van huis en haard met zich meebrengt en het dan moeten wennen in de vreemde te midden van allerlei vogels van verschillend pluimage en waarbij de belangrijke beslissingen in je leven door anderen worden genomen is geen sinecure. Desalniettemin heb ik wat kanttekeningen bij dit artikel. Laten we dit artikel eens gebruiken als startpunt van een discussie over opvang.
Eerst de kanttekeningen:
- 43 zelfmoorden in 10 jaar tijd binnen een groep van 100.000 mensen?. Wat is het percentage zelfmoorden onder eenzelfde groep Nederlanders met een wat getroebleerd verleden?
- Niet mogen werken? Dan bestaat er ook vrijwilligerswerk of gewoon actief zijn in een asielzoekerscentrum;
- Rust? Hele nachten mensen die op lopen en herrie maken maar als je zou zeggen dat iedereen om 23.00 op stok moet belemmer je die mensen in hun vrijheid. en dat vinden mensen ook weer niet mogen.
- Is bouwen aan je leven alleen een HBO of universitaire studie of is het foutloos leren spreken en schrijven van Nederlands en wellicht Engels niet iets wat iemand ook zelf kan ondernemen?
- Dreiging van terugkeer? Ja die is er altijd als er geen 100% inwilligingspercentage is.
Ik heb een tijd als jurist op een OIC gewerkt. Dat is een asielzoekerscentrum voor mensen die net in Nederland zijn. Je zag er een duidelijk verschil aan inzet tussen de bewoners net als je ook tussen bewoners van een Nederlandse wijk zou zien. Boden wij een ieder een vluchtverhaalanalyse aan slechts een deel nam dat aanbod aan. Bij voorlichtingscursussen door de COA had ik soms een klas die college vreemdelingenwet zat te volgen (de vooral academisch geschoolde Irakezen) of een niet echt geboeide groep Somaliers.
Kwam Stichting de Vrolijkheid een klassiek concert geven kwam 50 van de 500 bewoners opdagen en dergelijke.
Ik heb wel eens gedacht dat het een idee zou zijn om asielzoekers een soort campus-kostschool AZC aan te bieden: Om 23.00 iedereen naar bed en in de morgen klassen met taallessen, computerles en andere colleges verzorgd door Nederlandse vrijwilligers en door de bewoners zelf. Ik kan me zo voorstellen dat mensen uit een net milieu die aan hun leven willen werken dat graag zouden hebben en het is ook nog eens iets waar je wat aan hebt als je wel terug moet. Als een rechtenstudent met 500 man in een zaal college kan krijgen waarom zou een cursus ook zo niet kunnen worden gegeven?
Law blog Klik op +1 als u dit een interessant artikel vindt en Google zal het dan beter zichtbaar maken in de zoekresultaten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten