VNG: Ook voor vluchtelingen is meedoen gezond - Een goede gezondheid als basis voor integratie

19 april 2016

Meedoen en meetellen in de samenleving draagt bij aan het welbevinden van vluchtelingen. Hoe kunnen gemeenten en zorgprofessionals daarop inspelen?

Die vraag kwam aan de orde tijdens een VNG-Pharos-workshop over gezondheid en participatie van vluchtelingen op het Nederlands congres volksgezondheid van 6 april jl.
Veel vluchtelingen beschikken over een forse hoeveelheid veerkracht en het komt erop aan deze te behouden en versterken. Tussen de 13 en 25 procent van de vluchtelingen krijgt volgens de Gezondheidsraad echter te maken met een psychische stoornis.
De klachten komen deels voort uit ervaringen in het land van herkomst of gebeurtenissen tijdens de vlucht. Vaak worden de klachten versterkt door postmigratiefactoren.
Tijdens de workshop benoemt Marieke Stopel van expertisecentrum Pharos de risicofactoren in Nederland: een gebrek aan sociale ondersteuning, taalproblemen, discriminatie, culturele aanpassingsmoeilijkheden, onzekerheid over de uitkomst van de asielprocedure en veelvuldige wisseling van opvanglocatie.
De mate waarin deze psychische klachten zich voordoen of zich ontwikkelen tot PTSS of depressie is mede afhankelijk van preventieve inspanningen, zoals inzet op activering en participatie.

Werk met vluchtelingen samen

Stopel: ‘Meedoen en meetellen in de samenleving, een dagbesteding hebben en het aangaan van sociale contacten maakt een wezenlijk verschil in psychosociaal welbevinden. Zinvolle activiteiten om handen hebben biedt een balans in dag- en nachtritme, geeft invulling aan de dag, afleiding van de dagelijkse sleur. Het zorgt voor het opbouwen van sociale contacten, het leren van de Nederlandse taal en geeft invulling aan een ‘identiteit’ die meer is dan alleen het stempel “vluchteling”.’
Vluchtelingen willen het heft in eigen hand nemen en bijdragen. Stopel: ‘Zet in op die veerkracht en verstevig deze. Werk met vluchtelingen samen in plaats van over hen te praten en voor hen te denken. Sommige vluchtelingen zijn zelf werkzaam geweest in de zorg. Genoeg mogelijkheden dus om hen hierin te betrekken. Denk aan gezondheidsvoorlichters voor de eigen doelgroep.’

Veel tijd verloren

Bij de participatie van vluchtelingen is een belangrijke rol voor gemeenten weggelegd, vervolgt Suzanne Ossewaarde van de VNG. ‘De belangrijkste les uit het verleden is dat we bij eerdere vluchtelingen veel tijd verloren hebben laten gaan, waardoor het te lang duurde voor ze voet aan de grond kregen in de samenleving en daarmee op de Nederlandse arbeidsmarkt. Lange procedures en wachttijden voor huisvesting dwongen vluchtelingen langdurig tot inactiviteit.’
Slechts een derde van de huidige statushouders heeft een betaalde baan kunnen vinden. Velen leven van de bijstand en bovendien in een sociaal isolement. ‘Er zouden meer mogelijkheden voor dagbesteding moeten komen.’

Samenwerken op lokaal niveau

Bij de huidige toestroom van vluchtelingen maken het Rijk en de gemeenten bredere afspraken. Niet alleen over opvangcapaciteit, huisvesting en inkomensvoorziening, maar ook over maatschappelijke begeleiding, gezondheidszorg en onderwijs.
Het belang van meteen na aankomst inzetten op participatie en activering van vluchtelingen wordt erkend. Daarbij gaat het niet om de vraag: hoe creëren we iets nieuws voor vluchtelingen? Maar om de vraag: Hoe zetten we de bestaande structuren en voorzieningen in gemeenten ook goed in voor deze groep?
Een integrale benadering is essentieel: zorg, onderwijs, integratie, arbeid en wonen met elkaar verbinden. Om dit goed te doen, is regie nodig: partijen bij elkaar brengen en het netwerk en sociale kaart in beeld brengen.
Op lokaal niveau moet worden samengewerkt om de gezondheid en participatie van nieuwkomers te bevorderen. Preventienetwerken zijn hiervoor een belangrijk middel. Daarvoor is goede samenwerking van belang, tussen gemeenten, GGD’en, huisartsen, verloskundigen, sociale wijkteams, welzijnsorganisaties, scholen en sportaanbieders.

Do’s en don’ts bij het bevorderen van participatie

• Ga niet uit van ‘de vluchteling’, die bestaat namelijk niet. Zoals ‘de Nederlander’ ook niet bestaat
• Betrek vluchtelingen, denk met ze en niet voor ze
• Bied een palet aan activiteiten aan. Een palet dat past bij de diversiteit (aan opleiding, taalkennis) onder vluchtelingen
• Zorg voor een cultuursensitieve benadering
• Organisaties zoals het RIVM en Pharos bieden verschillende vereenvoudigde materialen aan, onder andere voor zwangere vrouwen, jonge moeders en hun partners. Met plaatjes en eenvoudige tekst, en een aantal met vertaalde teksten.

Voorbeelden:

• http://www.strakszwangerworden.nl/strip
• http://www.pharos.nl/nl/kenniscentrum/laaggeletterdheid-en-gezondheid/eenvoudig-voorlichtingsmateriaal

Bron:  https://vng.nl/onderwerpenindex/asiel/asielbeleid-en-integratie/nieuws/ook-voor-vluchtelingen-is-meedoen-gezond


Interessant artikel? Deel het eens met uw netwerk en help mee met het verspreiden van de bekendheid van dit blog. Er staan wellicht nog meer artikelen op dit weblog die u zullen boeien. Kijk gerust eens rond. Zelf graag wat willen plaatsen? Mail dan webmaster@vreemdelingenrecht.com In verband met geldwolven die denken geld te kunnen claimen op krantenartikelen die op een blog als deze worden geplaatst maar na meestal een dag voor de krantenlezers aan leeswaardigheid hebben ingeboet terwijl wij vreemdelingenrecht specialisten ze soms wel nog jaren gebruiken om er een kopie van te maken voor een zaak ga ik over tot het plaatsen van alleen het eerste stukje. Ja ik weet het: de kans dat u doorklikt is geringer dan wanneer het hele artikel hier staat en een kopie van het orgineel maken handig kan zijn voor uw zaak. Wilt u zelf wat overnemen van dit weblog. Dat mag. Zet er alleen even een link bij naar het desbetreffende artikel zodat mensen niet alleen dat wat u knipt en plakt kunnen lezen maar dat ook kunnen doen in de context.