Voormalige minderjarige asielzoeker vecht voor betere toekomst
24-01-2013 20:01
| Michiel Bakker
Alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama's) tijdens een manifestatie bij de Tweede Kamer. Foto ANP
Als minderjarige asielzoekers werden ze meer dan tien jaar geleden in
Nederland gedropt. Inmiddels zijn Pedro en Baatar beiden 25. Ze
verblijven hier nog steeds, maar zonder verblijfsvergunning. De één
blijft zich inspannen voor een toekomst in dit land, de ander maakt een
plan voor terugkeer naar Mongolië, waar hij een eigen bedrijf wil
starten.
Sneeuwvlokken dwarrelen langs de ramen als Baatar in het kantoor van
een Haagse hulporganisatie zijn verhaal vertelt. Hij is bezig met de
afronding van een speciale training voor ex-alleenstaande minderjarige
asielzoekers (ama’s) en richt de blik nu op Mongolië, het land waar hij
in 1987 werd geboren.Een paar dagen voor zijn veertiende verjaardag zet zijn vader hem in Nederland af. „Hij dacht dat ik hier een betere toekomst zou hebben. Mijn ouders hadden niet veel geld”, zegt Baatar. De tiener woont een halfjaar in een asielzoekerscentrum, voordat hij een plaats krijgt in een speciale woning voor ama’s. Hij volgt het voortgezet onderwijs en gaat op zijn zeventiende op kamers wonen. Veel tijd steekt hij in het beoefenen van de vechtsport thaiboksen.
Dankzij een ama-status mag Baatar tot zijn achttiende in Nederland blijven. Pogingen om daarna een reguliere verblijfsvergunning te krijgen, stranden. „Ik had geen onderdak en geen inkomsten meer. Gelukkig kreeg ik een bed en eten bij kennissen van de sportschool. Soms werkte ik illegaal om ervoor te kunnen betalen. De laatste jaren heb ik een stressvol leven.”
Uiteindelijk belandt Baatar in een depressie. Twee jaar lang is hij tot weinig in staat. Als hij uit het dal opkrabbelt, verdiept hij zich in het bouwen van websites. Hij biedt her en der zijn diensten aan en verdient daarmee wat geld. Uiteindelijk klopt hij aan bij Haagse stichting Luna, die onder anderen ex-ama’s hulp biedt. Van deze organisatie krijgt hij sinds enkele maanden begeleiding en leefgeld.
Coach
Langzamerhand ontstaat er in Baatars hoofd ruimte om aan terugkeer naar zijn vaderland te denken. De ex-amatraining –negen groepsbijeenkomsten en wekelijkse gesprekken met een persoonlijke coach– helpt hem daarvoor een concreet plan te maken. Hij is druk bezig met het uitwerken van zijn idee om in Mongolië schuren te laten bouwen waarin nomaden tegen betaling vee kunnen stallen.„De temperatuur kan in Mongolië dalen tot min 40 graden. In de wintermaanden verliezen nomaden veel dieren. Schapen, paarden en geiten vriezen dood of ze raken totaal uitgemergeld”, zegt Baatar. Met het verhuren van stallen, waar hij ook goed voedsel voor het vee wil verkopen, denkt hij een gat in de markt te hebben gevonden. Samen met zijn coach werkt hij aan de ontwikkeling van zijn idee en probeert hij subsidie te krijgen voor zijn terugkeerproject.
Als Baatar een compliment krijgt voor zijn toekomstplan, breekt er voor het eerst tijdens het gesprek een glimlach door op zijn gezicht. De uitgeprocedeerde asielzoeker, die na jaren weer beperkt contact met zijn ouders heeft, hoopt dat het idee levensvatbaar is. Ook met een goed doordacht project zal terugkeer naar Mongolië volgens hem echter niet eenvoudig zijn. „Ik ben er zo lang weggeweest en weet niet wat me daar precies te wachten staat. Ook heb ik weinig ervaring als ondernemer.”
Toch is hij vastbesloten op de ingeslagen weg door te gaan. „In Nederland heb ik geen toekomst. Dat vreet aan me. Ik wil geen doelloos bestaan leiden. Mijn plan is komende zomer terug te keren naar Mongolië, zodat ik voor de volgende winter mijn bedrijf kan starten.”
Geloof
Voor Pedro, die evenals Baatar de ex-ama-training volgt, is terugkeer naar zijn geboorteland niet in beeld. Mensensmokkelaars zetten de Angolees op veertienjarige leeftijd in Nederland af om asiel aan te vragen. „Mijn moeder heeft me al jong aan anderen afgestaan. De mensen bij wie ik opgroeide, besloten dat ik vanwege de oorlog en de economische situatie het land moest verlaten. Dat was niet mijn beslissing.”In Nederland wordt Pedro enkele jaren opgevangen in een instelling voor ama’s, waarna hij op kamers gaat wonen. Hij volgt een mbo-opleiding techniek. Kort voordat hij achttien wordt, krijgt hij te horen dat hij niet in Nederland mag blijven. Terugkeer naar Angola is voor hem echter geen optie. „Ik ben helemaal vernederlandst. Toen ik hier kwam, was ik een tiener. In dit land ben ik volwassen geworden, in deze maatschappij gevormd. Hier heb ik mijn netwerk en mijn vrienden, die ik als familie beschouw.”
Nadat hij zijn opleiding heeft moeten afbreken, vult Pedro zijn tijd met sporten en vrijwilligerswerk in een buurthuis. Vrienden bieden hem onderdak. „Geen Angolezen, nee. Ik moest als kind alleen integreren in een vreemd land. Dat was niet gemakkelijk. De emoties over mijn gedwongen vertrek uit Angola wil ik niet meer naar boven halen. Het is mijn land niet meer. Ik heb er geen band mee.”
Hoe slaagt Pedro erin jarenlang zonder verblijfsvergunning te overleven? „Ik geloof in God. Hij geeft mij kracht. Verder heb ik een sterk karakter en een goed netwerk. Ik ben geen persoon om stil te zitten, om te kijken hoe de zon opkomt en weer ondergaat. Daarom ben ik vrijwilligerswerk gaan doen. Op dit moment heb ik een nieuwe aanvraag voor een verblijfsvergunning lopen.”
Toekomst
Via internet stuitte Pedro op de empowermenttraining voor ex-ama’s. „Het is leerzaam, maar ik had er toch iets meer van verwacht. Je leert bijvoorbeeld je netwerk te vergroten. Ik had al een groot netwerk, maar heb hier wel weer nieuwe contacten opgedaan.”Hoe ziet Pedro zijn toekomst? Hij tuurt naar het plafond, schuift een ring op en neer over zijn vinger. „Het is niet te voorspellen hoe mijn procedure afloopt. Ik hoop dat er alsnog een mogelijkheid komt om hier te blijven. Ik heb m’n best gedaan om te integreren. Het was pijnlijk dat ik rond mijn achttiende toch te horen kreeg dat ik weg moest.”
Zijn huidige bestaan valt Pedro zwaar. „Het is moeilijk om lang in onzekerheid te verkeren en van anderen afhankelijk te zijn. Mijn leven staat stil. Ik blijf vechten voor een betere toekomst. Mij na zo veel jaren nog wegsturen, is niet realistisch. Ik wil graag bijdragen aan de Nederlandse samenleving.”
Op verzoek van Pedro en Baatar zijn hun namen gefingeerd.
Bron: http://www.refdag.nl/achtergrond/onderwijs-samenleving/voormalige_minderjarige_asielzoeker_vecht_voor_betere_toekomst_1_709630
Sinds de invoering van de nieuwe Vreemdelingenwet in 2001 heten AMA's, AMV-ers: aleenstaande minderjarige asielzoekers en is de verblijfsvergunning die ze krijgen een reguliere verblijfsvergunning op basis van hun minderjarigheid omdat ze niet in aanmerking komen voor een asielstatus op basis van hun vluchtverhaal.
Law blog
Tweet
Reacties