Rechtspraak dat bevorderen?
In scenario’s waarin het aantal asielzaken sterk stijgt, zal niet
alleen de capaciteit van de gerechten moeten meegroeien,
maar ook die van de procespartijen en tolken. Gebeurt dat
niet, dan nemen de aanhoudingen toe en wordt de (extra)
capaciteit van de rechtbanken niet goed gebruikt. Uit de
stresstest kwam naar voren dat er nu al knelpunten zijn, in het
bijzonder bij de inzet van tolken. Die zouden in ieder geval
moeten worden opgelost.
a.
Beter inspelen op onzekerheid
De Rechtspraak is voor de instroom van vreemdelingenzaken
afhankelijk van de beslissingen van de IND in individuele
zaken en de onderliggende beleidslijnen van de politiek en is
daardoor ook afhankelijk van de IND om de instroom van
zaken te kunnen ramen. Daarvoor is een schatting nodig van
het volume van de afwijzingen van de IND in de diverse cate-
gorieën van zaken. Een enorme toename van asielzoekers uit
een bepaald land behoeft immers niet tot een toename van
het aantal zaken bij de gerechten te leiden, als allen een
verblijfsvergunning krijgen. Naarmate de IND betrouwbaarder
en langer van tevoren de instroom van asielzoekers en de
daaruit voortvloeiende beslissingen kan ramen, wordt de tijd
die de gerechten hebben om zich voor te bereiden op
instroomgroei langer. Ook is er behoefte aan het tijdig signale-
ren als reguliere vreemdelingenzaken gaan stijgen. Echter, ook
voor de dagelijkse planning zijn gegevens nodig. In de praktijk
is er bij de gerechten een grote behoefte aan actuele in- en
uitstroomcijfers bij de IND en periodieke terugkoppeling over
(beleids)ontwikkelingen. Gesuggereerd werd de weekcijfers
van de IND te delen met de gerechten bijvoorbeeld via een
digitaal samenwerkingsplatform. Dit is voor de cijfers inmid-
dels gerealiseerd via een teamsite. Informatie over wijzigingen
in beleid en incidenten (bijvoorbeeld problemen met de over-
dracht van asielzoekers aan bepaalde landen) zou door de IND
en het ministerie van Veiligheid en Justitie overigens eerder
Januari 2017
23
met de Rechtspraak moeten worden
gecommuniceerd dan nu het geval is.
b.
Personele capaciteit van proces-
voering IND voor asielzaken vergroten
De directie Juridische Zaken van de IND is
een van de procespartijen waarvan de
capaciteit zal moeten meegroeien met een
toename van het aantal zaken bij de gerech-
ten. Van de IND mag worden verwacht dat
planning van de capaciteit op orde is, maar
deze organisatie heeft natuurlijk ook tijd
nodig om extra personeel aan te trekken en
op te leiden bij een snelle toename van of
een verschuiving in werkstromen. Het tele-
horen van de procesvertegenwoordiging
van de IND kan mogelijk bijdragen aan een
e ciëntere inzet van de capaciteit van de
IND. Met het oog op logistieke afstemming
is het op lokaal niveau nu al belangrijk de contacten met de
IND te intensiveren, waar dat nodig is. Het gaat dan niet om de
(verwachte) instroom van zaken, waarover is afgesproken dat
de communicatie hierover landelijk via de Raad voor de recht-
spraak verloopt om ruis te voorkomen, maar over de dagelijkse
procesvoering en afstemming van praktische zaken.
c.
Verbeteren van beschikbaarheid van advocaten
Anders dan bij een overheidsdienst als de IND moet hier de
‘markt’ zijn werk doen als het aantal asielzaken stijgt. Aanpas-
sing gaat met een zekere traagheid gepaard en tijdige infor-
matievoorziening is dan van groot belang. Voor het overige is
eenzelfde benadering als van de procesvertegenwoordiging
van de IND geboden.
d.
Verbeteren van beschikbaarheid van tolken
De beschikbaarheid van geregistreerde tolken binnen de
vreemdelingenketen is in de huidige situatie een weerbarstig
probleem en is dat
a fortiori
in groeiscenario’s. Die beschik-
baarheid is een des te groter probleem als het gaat om asiel-
zoekers uit landen waar geen of weinig geregistreerde tolken
voorhanden zijn. Er wordt inmiddels bezien of er afspraken
kunnen worden gemaakt binnen vreemdelingenketen over de
inzet van tolken. Door het Ministerie van Veiligheid en Justitie
is een project gestart om te komen tot een betere planning
voor tolken in de vreemdelingen- en strafketen. Daarbij moet
de huidige praktijk waarbij – hoe begrijpelijk ook – een partij
(bijvoorbeeld IND) tolken vast claimt waardoor deze voor
andere partijen niet meer inzetbaar zijn, ook als deze tolken
niet de hele dag worden ingezet, worden voorkomen. Tevens
moet concurrentie op prijs worden vermeden door gelijke
beloning van tolken voor de rechtspraak en tolken die door
andere overheidspartijen worden ingezet af te spreken. Nog
steeds wordt er regelmatig kort voor de zitting door tolken
geannuleerd bijvoorbeeld omdat men een betere opdracht
kan krijgen (van een overheidspartij) op de zittingsdag. Ook
kan het helpen als niet iedere organisatie op hetzelfde tijdstip
van de dag een beroep doet op de inzet van
tolken. Daarnaast dient te worden
nagegaan voor welke landen problemen
met inzetbaarheid van tolken bestaan om
vervolgens gericht te bezien hoe die capaci-
teit zou kunnen worden vergroot. Overi-
gens is al praktijk dat indien er geen tolk
voorhanden is in de eerste taal van de
vreemdeling en de vreemdeling een
tweede taal machtig is, een tolk in de
tweede taal optreedt bij goedvinden van de
asielzoeker.
e.
Clustering van zaken
Via de clustering van zaken heeft de Recht-
spraak invloed op de logistiek in de vreem-
delingenrechtspraak. Clustering kan binnen
het gerecht, maar e ectiever op landelijk
niveau. Hier spelen verschillende belangen.
Advocaten zullen op gerechtsniveau graag zien dat op zitting
hun zaken geclusterd worden behandeld, terwijl de e ciëntie
van behandeling en de inzet van tolken vooral vraagt om te
clusteren naar land van origine van de vreemdeling. Bij lande-
lijke verdeling van zaken naar nationaliteit of (daarbinnen)
naar samenhang van zaken worden de logistiek en in ieder
geval voor de rechtbanken de inhoudelijke behandeling
eenvoudiger. Het is wel de vraag of clustering naar land van
origine praktisch uitvoerbaar is bij een sterk uctuerende
instroom. Ook kunnen voor andere betrokken actoren, zoals
de advocatuur, dan problemen ontstaan, bijvoorbeeld als bij
de spreiding van asielzoekers over Nederland met origine
geen rekening wordt gehouden en veel verplaatsingen nodig
zijn. Het ene probleem wordt dan ingeruild voor het andere.
Het is duidelijk dat de Rechtspraak niet alleen tot een goede
oplossing kan komen. De behoefte aan het toepassen van
telehoren wordt bij een suboptimale verdeling groter.
f. Telehoren
Uit het voorgaande komt naar voren dat telehoren vaak als
oplossing wordt gezien. Er kleven echter veel nadelen aan
videoverhoren. Inhoudelijke, maar ook vanwege de noodzaak
om met zogenoemde tijdsloten te werken in verband met
schaarste van verbindingen. Thans zijn er nog geen voorzie-
ningen tussen AZC’s en rechtbanken. Landelijk beleid voor
videoconferencing vanuit AZC’s is volgens de deelnemers aan
de stresstest wenselijk.
g.
Landelijke ketenbrede afstemming
Hiervoor hebben we gezien dat bij sterke groei knelpunten
zich niet zullen beperken tot de gerechten, maar dat de andere
betrokkenen bij vreemdelingenzaken (procesvertegenwoordi-
ging van de IND, advocaten, tolken) daar evenzeer of nog meer
last van zullen hebben. Voor een deel gaat het om publieke
partijen en voor een deel om private partijen. Ketenbrede
afstemming is nodig, maar daardoor wel lastig. In ieder geval
zijn alle betrokkenen gebaat bij goede prognoses van de
instroom van asielzaken, hoe moeilijk het
ook is om daartoe te komen. De samenwer-
king in de vreemdelingenketen via het
Topberaad is een goede zaak om de voor-
spelbaarheid voor alle partners te vergroten
door middel van prognoses en productiera-
mingen.
Uiteraard kan de Rechtspraak ook de discus-
sie aangaan met de IND over de inzetbaar-
heid van de procesvertegenwoordiging en
met de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) over de
inzetbaarheid van de advocatuur, al zijn voor de laatste de
interventiemogelijkheden anders dan voor de eerste. Ook het
ministerie van Veiligheid en Justitie speelt een belangrijke rol
in de afstemming. Het besproken project ten aanzien van
centrale tolkenplanning van het ministerie van Veiligheid en
Justitie met deelname van alle bij de tolkenproblematiek
(inclusief strafrecht) betrokken partijen verdient met kracht te
worden uitgevoerd
Wellicht is mijn boekenblog ook interessant:
http://dutchysbookreviews.blogspot.nl/l
Interessant artikel? Deel het eens met uw netwerk en help mee met het verspreiden van de bekendheid van dit blog. Er staan wellicht nog meer artikelen op dit weblog die u zullen boeien. Kijk gerust eens rond. Zelf graag wat willen plaatsen? Mail dan webmaster@vreemdelingenrecht.com In verband met geldwolven die denken geld te kunnen claimen op krantenartikelen die op een blog als deze worden geplaatst maar na meestal een dag voor de krantenlezers aan leeswaardigheid hebben ingeboet terwijl wij vreemdelingenrecht specialisten ze soms wel nog jaren gebruiken om er een kopie van te maken voor een zaak ga ik over tot het plaatsen van alleen het eerste stukje. Ja ik weet het: de kans dat u doorklikt is geringer dan wanneer het hele artikel hier staat en een kopie van het orgineel maken handig kan zijn voor uw zaak. Wilt u zelf wat overnemen van dit weblog. Dat mag. Zet er alleen even een link bij naar het desbetreffende artikel zodat mensen niet alleen dat wat u knipt en plakt kunnen lezen maar dat ook kunnen doen in de context.
Subscribe to Vreemdelingenrecht.com blog by Email
