Populisme, of een beleid dat werkt?
In België ziet het opvangbeleid er uit als volgt: op de deur van Fedasil, de overheidsdienst die de opvang van asielzoekers organiseert, hangt een briefje “de opvangcentra zijn volzet”. Oorzaak: sinds 2007 trad een nieuw opvangsysteem voor asielzoekers in werking, echter zonder structureel meer opvangplaatsen te openen. De regering was namelijk vooral bezig met ruziemaken, waarbij de ene minister weigerde te voorzien in voldoende opvang, en dit als breekijzer om een andere minister een regularisatiecampagne te doen aanvaarden. Resultaat: het opvangnetwerk geraakte overvol. 2.700 mensen kregen nooit een plek toegewezen, onder wie 700 jonge asielzoekertjes. Ze trachten te overleven op straat.
Het terugkeerbeleid loopt ook al mank. Men pakt vreemdelingen in onwettig verblijf op, duwt ze een papiertje in de hand waarop staat dat ze het land binnen 5 dagen moeten verlaten, en men doet alsof deze personen dat dan ook zullen doen. Resultaat: 78% verdwijnt in de anonimiteit van de grootstad. Vervolgens kijkt men jarenlang niet meer naar hen om. Ze trachten te overleven in de illegaliteit.
De berichten over asielzoekers die geen plaats toegewezen krijgen, over rechters die hoge dwansommen opleggen aan de overheid die geen opvang voorziet, of over asielzoekers die node bijeengepropt worden op een hotelkamer, hebben het draagvlak voor een humaan en rechtlijnig asielbeleid doen afbrokkelen. Het discours is erg hard geworden, waarbij men uit het oog is verloren dat asielzoekers in de eerste plaats kwetsbare mensen zijn. Mensen op de vlucht voor oorlog, geweld of vervolging. Mensen die hier bescherming zoeken.
Het discours is niet alleen hard, vaak is het onjuist. Zo is het absoluut een mythe dat Westerse landen worden ovespoeld met asielzoekers. Wereldwijk zijn meer dan 40 miljoen mensen op de vlucht. De overgrote meerderheid van hen wordt opgevangen in de eigen regio, vaak in landen die niet in staat zijn hen op een menswaardige manier op te vangen. Het aantal asielzoekers in de industriële wereld blijft stabiel, ongeveer 377.000 aanvragen per jaar. Er zijn in Europa wel grote regionale verschillen, en ons land kende met 17.190 asielaanvragen vorig jaar de grootste jaarlijkse stijging. Toch is dit nog steeds veel minder dan in 1999 en 2000 met respectievelijk 35.780 en 42.549 aanvragen.
Is de angst om electoraal afgerekend te worden op een humaan beleid of een soft discours te groot? Harde cijfers tonen nochtans aan dat een populistisch discours noch de repressieve aanpak werken. In 2002 wilde toenmalig minister voor Maatschappelijke Integratie Johan Vande Lanotte (sp.a) afgewezen asielzoekers concentreren in drie federale open vetrekcentra. Resultaat: een totale mislukking. Maar liefst 84% van de asielzoekers dook onder, zonder zich te gaan aanmelden voor overdracht naar die centra. Hetzelfde gebeurde in Nederland. Van 2004 tot 2006 werden er 18.500 dossiers behandeld voor overdracht naar collectieve vertrekcentra. Resultaat: 62% van de mensen die geen verblijfsvergunning kreeg, dook onder.
De trieste resultaten van het manke beleid in België en Nederland staan in sterk contrast met die van Australië. Daar investeert men wel in intensieve begeleiding, van begin van de procedure tot er een uitkomst is: verblijf of terugkeer. Voor haast iedereen wordt er binnen relatief korte tijd een definitieve uitkomst bekomen.
Bij een afwijzing van de asielaanvraag valt de ondersteuning niet weg zoals hier, maar wordt stabiliteit en ondersteuning gegarandeerd. Men focust ook sterk op het psychosociale welzijn. Want hoe slechter het gesteld is met het welzijn van de asielzoeker, hoe slechter hij gewapend is om om te gaan met een eventuele negatieve beslissing. Resultaat: 70% keert er vrijwillig terug, slechts 6% van de afgewezen asielzoekers duikt er onder.
De slotsom is duidelijk: een humaan en rechtlijnig asiel- en opvangbeleid wérkt. Het zou fout zijn terug te grijpen naar repressieve recepten die al bewezen hebben niet te werken. Wat we nodig hebben is een moedig en kwaliteitsvol asiel- en terugkeerbeleid waar de fundamentele rechten van alle mannen, vrouwen en kinderen op de vlucht en de belangen van de staat samen gaan.
De keuze voor de politieke partijen ligt dus voor de hand.
Bron: http://www.mo.be/index.php?id=50&tx_uwnews_pi2%5Bart_id%5D=28591&cHash=f2d8c54ce7
Reacties