Boek: "Hoofdstukken grondrechten" door A.W. Hins A.J. Nieuwenhuis M. den Heijer
4e druk 2017
Verschijningsdatum: 20-02-2017Pagina's: 256
Omschrijving
Dit boek behandelt de zogeheten algemene leerstukken van grondrechten: historische en theoretische achtergronden, de vraag wie rechthebbenden zijn, rechtsbescherming, methoden van interpretatie en reikwijdte, beperkingen, positieve verplichtingen, horizontale werking, samenloop en botsing van grondrechten, interactie van rechtsordes en de taakverdeling tussen wetgever en rechter.
De genoemde thema’s worden rijkelijk geïllustreerd aan de hand van specifieke grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst, de privacy en het gelijkheidsbeginsel. De lezer maakt op die manier toch kennis met de afzonderlijke grondrechten, terwijl de voorbeelden ervoor zorgen dat het concrete belang van de algemene leerstukken wordt onderstreept.
Daarom is dit boek voor iedere (aankomende) jurist van belang. Het is in het bijzonder geschreven voor het universitair onderwijs.
De genoemde thema’s worden rijkelijk geïllustreerd aan de hand van specifieke grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst, de privacy en het gelijkheidsbeginsel. De lezer maakt op die manier toch kennis met de afzonderlijke grondrechten, terwijl de voorbeelden ervoor zorgen dat het concrete belang van de algemene leerstukken wordt onderstreept.
Daarom is dit boek voor iedere (aankomende) jurist van belang. Het is in het bijzonder geschreven voor het universitair onderwijs.
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Inleiding
Hoofdstuk 2. Geschiedenis en achtergronden
2.1 Introductie
2.2 Geschiedenis
2.2.1 Athene en de Griekse staatsleer
2.2.2 Christendom en Middeleeuwen
2.2.3 Achtergrond van de opkomst van de idee van grondrechten
2.2.4 Contractstheorieën: Hobbes en Locke
2.2.5 Positivering van grondrechten
2.2.6 Nederland: Zeven Provinciën en Bataafse Republiek
2.2.7 Nederland: 1813 – heden
2.2.8 Internationalisering: Verenigde Naties
2.2.9 Internationalisering: Europa
2.3 Drie themata
2.3.1 Klassieke en sociale grondrechten
2.3.2 Universaliteit van grondrechten
2.3.3 Grondslagen: menselijke waardigheid en democratie
2.4 Conclusie
Hoofdstuk 3. Dragers van grondrechten
3.1 Inleiding
3.2 Individuen
3.3 Groepen en rechtspersonen
3.4 Overheid
3.5 Conclusie
Hoofdstuk 4. Rechtsbescherming
4.1 Inleiding
4.2 Instellingen en organen
4.3 De Nederlandse rechter
4.3.1 Verdragsbepalingen
4.3.2 Grondwet
4.4 Europa
4.4.1 Het EHRM
4.4.2 Europese Unie
4.5 Internationale procedures
4.6 Conclusie
Hoofdstuk 5. Reikwijdte en interpretatie
5.1 Inleiding
5.2 Reikwijdte en beperkingsmogelijkheden
5.3 De wijze van formulering
5.3.1 Typerend element
5.3.2 Juridisch-technische omschrijving of open norm
5.3.3 Onderscheid binnen de reikwijdte
5.3.4 Accessoire rechten
5.4 Objectivering reikwijdte
5.4.1 Objectivering reikwijdte vrijheid van godsdienst en levensovertuiging
5.4.2 Objectivering reikwijdte vrijheid van meningsuiting
5.4.3 Objectiveren reikwijdte respect voor het privé-leven
5.4.4 Afstand van grondrechten
5.5 Interpretatiemethoden
5.5.1 Tekstuele interpretatie
5.5.2 Wetshistorische interpretatie
5.5.3 Analoge interpretatie
5.5.4 Systematische interpretatie
5.5.5 Teleologische interpretatie
5.6 Interpretatie op meer niveaus
5.7 Conclusie
Hoofdstuk 6. Beperking van grondrechten
6.1 Inleiding
6.2 Overzicht van soorten bepalingen
6.2.1 Absoluut geformuleerd
6.2.2 Duidelijk omschreven uitzonderingen
6.2.3 Bepalingen met een clausulering
6.3 Beperkingsclausules EVRM en HvEU
6.3.1 Introductie
6.3.2 Clausulering artikel 8 t/m 11 EVRM
6.3.3 Bij wet voorzien
6.3.4 Legitiem doel
6.3.5 Noodzakelijkheidstoets
6.3.6 Democratische samenleving
6.3.6.1 Vrijheid voor politieke partijen
6.3.6.2 Maatschappelijke discussie en democratische samenleving
6.3.7 Overige beperkingsmogelijkheden EVRM en HvEU
6.4 Grondwettelijke beperkingssysteem
6.4.1 Grondwettelijke clausulering
6.4.2 Delegatie
6.4.3 Algemene en bijzondere beperkingen
6.4.4 Bijzondere rechtsposities
6.4.5 Geen misbruik van grondrecht bepaling in Grondwet
6.5 Conclusie
Hoofdstuk 7. Positieve verplichtingen
7.1 Inleiding
7.2 Positieve verplichtingen en de Grondwet
7.3 Internationale theorievorming
7.4 Positieve verplichtingen en het EVRM
7.5 Voorbeelden van positieve verplichtingen
Hoofdstuk 8. Horizontale werking
8.1 Inleiding
8.2 Voors en tegens van horizontale werking
8.3 Horizontale werking en de Grondwet
8.4 Directe en indirecte werking
8.5 Nadere regeling door de wetgever
8.6 Horizontale werking in Straatsburg
8.7 Receptie in het Nederlandse recht
Hoofdstuk 9. Samenloop en botsing
9.1 Inleiding
9.2 Samenloop
9.2.1 Samenloop van grondrechten bij de Nederlandse rechter
9.2.2 Samenloop van grondrechten bij het EHRM
9.3 Botsing
9.3.1 Botsende grondrechten bij de Nederlandse rechter
9.3.2 Botsende grondrechten en de Nederlandse wetgever
9.3.3 Botsende grondrechten en de Europese Unie
9.3.4 Botsende grondrechten bij het EHRM
Hoofdstuk 10. Interactie van rechtsordes
10.1 Inleiding
10.2 De verhouding tussen de Europese Unie en het EVRM
10.2.1 De Europese Unie in de rechtspraak van het EHRM
10.2.2 Mensenrechten in de Europese Unie
10.3 Botsende rechtsordes
10.3.1 Conflictoplossing
10.3.2 Conflictvermijding
10.3.3 De Solange-benadering
10.3.4 Toerekening en rechtsmacht
10.4 Conclusie
Hoofdstuk 11. Rechter en wetgever
11.1 Introductie
11.2 Sociale grondrechten
11.3 Voorziening door rechter of wetgever?
11.4 Verdergaande bescherming – op grond van het EVRM?
11.5 Conclusie
Afkortingen
Jurisprudentie register
Hoofdstuk 2. Geschiedenis en achtergronden
2.1 Introductie
2.2 Geschiedenis
2.2.1 Athene en de Griekse staatsleer
2.2.2 Christendom en Middeleeuwen
2.2.3 Achtergrond van de opkomst van de idee van grondrechten
2.2.4 Contractstheorieën: Hobbes en Locke
2.2.5 Positivering van grondrechten
2.2.6 Nederland: Zeven Provinciën en Bataafse Republiek
2.2.7 Nederland: 1813 – heden
2.2.8 Internationalisering: Verenigde Naties
2.2.9 Internationalisering: Europa
2.3 Drie themata
2.3.1 Klassieke en sociale grondrechten
2.3.2 Universaliteit van grondrechten
2.3.3 Grondslagen: menselijke waardigheid en democratie
2.4 Conclusie
Hoofdstuk 3. Dragers van grondrechten
3.1 Inleiding
3.2 Individuen
3.3 Groepen en rechtspersonen
3.4 Overheid
3.5 Conclusie
Hoofdstuk 4. Rechtsbescherming
4.1 Inleiding
4.2 Instellingen en organen
4.3 De Nederlandse rechter
4.3.1 Verdragsbepalingen
4.3.2 Grondwet
4.4 Europa
4.4.1 Het EHRM
4.4.2 Europese Unie
4.5 Internationale procedures
4.6 Conclusie
Hoofdstuk 5. Reikwijdte en interpretatie
5.1 Inleiding
5.2 Reikwijdte en beperkingsmogelijkheden
5.3 De wijze van formulering
5.3.1 Typerend element
5.3.2 Juridisch-technische omschrijving of open norm
5.3.3 Onderscheid binnen de reikwijdte
5.3.4 Accessoire rechten
5.4 Objectivering reikwijdte
5.4.1 Objectivering reikwijdte vrijheid van godsdienst en levensovertuiging
5.4.2 Objectivering reikwijdte vrijheid van meningsuiting
5.4.3 Objectiveren reikwijdte respect voor het privé-leven
5.4.4 Afstand van grondrechten
5.5 Interpretatiemethoden
5.5.1 Tekstuele interpretatie
5.5.2 Wetshistorische interpretatie
5.5.3 Analoge interpretatie
5.5.4 Systematische interpretatie
5.5.5 Teleologische interpretatie
5.6 Interpretatie op meer niveaus
5.7 Conclusie
Hoofdstuk 6. Beperking van grondrechten
6.1 Inleiding
6.2 Overzicht van soorten bepalingen
6.2.1 Absoluut geformuleerd
6.2.2 Duidelijk omschreven uitzonderingen
6.2.3 Bepalingen met een clausulering
6.3 Beperkingsclausules EVRM en HvEU
6.3.1 Introductie
6.3.2 Clausulering artikel 8 t/m 11 EVRM
6.3.3 Bij wet voorzien
6.3.4 Legitiem doel
6.3.5 Noodzakelijkheidstoets
6.3.6 Democratische samenleving
6.3.6.1 Vrijheid voor politieke partijen
6.3.6.2 Maatschappelijke discussie en democratische samenleving
6.3.7 Overige beperkingsmogelijkheden EVRM en HvEU
6.4 Grondwettelijke beperkingssysteem
6.4.1 Grondwettelijke clausulering
6.4.2 Delegatie
6.4.3 Algemene en bijzondere beperkingen
6.4.4 Bijzondere rechtsposities
6.4.5 Geen misbruik van grondrecht bepaling in Grondwet
6.5 Conclusie
Hoofdstuk 7. Positieve verplichtingen
7.1 Inleiding
7.2 Positieve verplichtingen en de Grondwet
7.3 Internationale theorievorming
7.4 Positieve verplichtingen en het EVRM
7.5 Voorbeelden van positieve verplichtingen
Hoofdstuk 8. Horizontale werking
8.1 Inleiding
8.2 Voors en tegens van horizontale werking
8.3 Horizontale werking en de Grondwet
8.4 Directe en indirecte werking
8.5 Nadere regeling door de wetgever
8.6 Horizontale werking in Straatsburg
8.7 Receptie in het Nederlandse recht
Hoofdstuk 9. Samenloop en botsing
9.1 Inleiding
9.2 Samenloop
9.2.1 Samenloop van grondrechten bij de Nederlandse rechter
9.2.2 Samenloop van grondrechten bij het EHRM
9.3 Botsing
9.3.1 Botsende grondrechten bij de Nederlandse rechter
9.3.2 Botsende grondrechten en de Nederlandse wetgever
9.3.3 Botsende grondrechten en de Europese Unie
9.3.4 Botsende grondrechten bij het EHRM
Hoofdstuk 10. Interactie van rechtsordes
10.1 Inleiding
10.2 De verhouding tussen de Europese Unie en het EVRM
10.2.1 De Europese Unie in de rechtspraak van het EHRM
10.2.2 Mensenrechten in de Europese Unie
10.3 Botsende rechtsordes
10.3.1 Conflictoplossing
10.3.2 Conflictvermijding
10.3.3 De Solange-benadering
10.3.4 Toerekening en rechtsmacht
10.4 Conclusie
Hoofdstuk 11. Rechter en wetgever
11.1 Introductie
11.2 Sociale grondrechten
11.3 Voorziening door rechter of wetgever?
11.4 Verdergaande bescherming – op grond van het EVRM?
11.5 Conclusie
Afkortingen
Jurisprudentie register
Te koop bij BOL (wacht even dat de doorklik naar die site laadt..... als u hier koopt steunt u dit blog)
Interessant artikel? Deel het eens met uw netwerk en help mee met het verspreiden van de bekendheid van dit blog. Er staan wellicht nog meer artikelen op dit weblog die u zullen boeien. Kijk gerust eens rond. Zelf graag wat willen plaatsen? Mail dan webmaster@vreemdelingenrecht.com In verband met geldwolven die denken geld te kunnen claimen op krantenartikelen die op een blog als deze worden geplaatst maar na meestal een dag voor de krantenlezers aan leeswaardigheid hebben ingeboet terwijl wij vreemdelingenrecht specialisten ze soms wel nog jaren gebruiken om er een kopie van te maken voor een zaak ga ik over tot het plaatsen van alleen het eerste stukje. Ja ik weet het: de kans dat u doorklikt is geringer dan wanneer het hele artikel hier staat en een kopie van het orgineel maken handig kan zijn voor uw zaak. Wilt u zelf wat overnemen van dit weblog. Dat mag. Zet er alleen even een link bij naar het desbetreffende artikel zodat mensen niet alleen dat wat u knipt en plakt kunnen lezen maar dat ook kunnen doen in de context. Subscribe to Vreemdelingenrecht.com blog by Email
Reacties