(Erkenning van) huwelijken uit Somaliland

Een Nederlander trouwt in Somaliland met een dame van daar en samen verhuizen ze naar Engeland waar meneer in een ziekenhuis werkt. Er reizen daar problemen met de erkenning van hun huwelijk omdat Somaliland geen officieel land is.

Ons internationaal privaatrecht is eigenlijk gewoon intern Nederlands recht en staat in boek 10 BW. En daar kunnen duidelijk verschillen zijn met de Engelse leer. Hier bij ons telt "Is het daar een erkent huwelijk dan is het hier ook", maar omdat deze uitspraak ook veel vertelt over de praktijk in Somaliland en hoe om te gaan met papieren van niet erkende staten heb ik deze hier toch opgenomen.

1. This is an application for a declaration in relation to the marital status of the parties pursuant to section 55 of the Family Law Act 1986. The families of both MM and NA are of Somali origin. MM is a Dutch national who was born in Holland and has lived in the United Kingdom since 2001. He works at a local hospital. NA was born and raised in Somaliland and was living there prior to her marriage. The couple met in Somaliland in 2012 when MM was visiting and, after a period of courtship, they agreed to marry. On 7 March 2013 MM and NA attended a religious ceremony of marriage in Hargeisa. Later that day they held what they have referred to as a "marriage wedding" which was attended by many family and friends. Some ten days later they attended the local district court in Hargeisa where their marriage was validated and a formal marriage certificate issued. They have lived together as husband and wife ever since and, on 20 January 2016, NA gave birth to their daughter who is now 4 years old.


2. Theirs is a very happy and settled relationship. They regard themselves as husband and wife. However, as a result of the need to complete various forms, an issue arose as to whether their marriage was entitled to formal recognition in this jurisdiction. Whilst they were both happy to undergo a further civil ceremony of marriage in a local register office, this option was not open to them as the registrar took the view that they may already be married to one another^[1]. Thus it was that they applied to the court for a formal declaration as to whether or not their marriage was at its inception a valid marriage which subsisted as at the date of their application. Whilst NA is the respondent to these proceedings, there is no issue between these parties. They simply wish to secure declaratory relief for the purposes of clarifying their marital status in this jurisdiction where they have settled and made their family home. Because the case raises issues which may be relevant to the wider Somali diaspora living in England & Wales, this judgment will be published on an open (albeit anonymised) basis.

(...)

1. here are various defects which may make a marriage invalid: see Clarkson & Hill's Conflict of Laws, 5^th edition. The question may often be whether the parties complied with the proper formalities for the celebration of the marriage, or whether each was able to marry because of age or a close family connection to one another. The rules about whether or not a marriage is valid fall to be considered in two different ways. There are rules which concern formal validity and others which concern essential validity, or a party's personal capacity to marry. The former concern the manner in which a ceremony of marriage is undertaken (for example, ensuring the marriage itself is public and proof that it has taken place in accordance with local requirements). The latter relates to whether or not the marriage can take place at all between the two individuals concerned. Under English law formal validity is regulated by the domestic law of the country where the marriage is celebrated. This is often referred to as lex loci celebrationis. Essential validity, or capacity, has to be considered in the light of the domiciliary laws of the individual parties at the time of the marriage: see Rule 73 of The Conflicts of Laws, Dicey, Morris & Collins (15^th edition) (Dicey).


2. In order to answer the first question, I have to consider the evidence of the parties themselves together with that of the single joint expert instructed in this matter by the Attorney General.


3. Each of MM and NA have provided written statements in relation to the circumstances surrounding their marriage. MM's family travelled to Hargeisa in Somaliland some three weeks before the wedding. The religious marriage ceremony was performed on 7 March 2013 followed by a "marriage wedding" on the same night attended and witnessed by his mother and sister (both nationals of the Netherlands), close family and friends. The marriage was governed by Islamic law and the formalities were undertaken by a local religious leader who had given public notice of his intention to conduct the marriage some four days earlier. Ten days later, on 17 March 2013, the parties attended at the local district court in Hargeisa to validate or "legalise" the marriage in order to obtain a formal marriage certificate. They were asked to bring with them two witnesses who had to be citizens of Somaliland. Two of NA's cousins were chosen to fulfil this role. Having formally sworn on the Quran that the marriage had taken place and was valid in terms of local requirements, the parties were issued with a formal marriage certificate, a copy of which has been filed with the court and sent to the single joint expert, Mr Jama. It is a formal document which bears the seal of the Hargeisa District Court which records the details of the parties, their witnesses and the fact that the law regulating the marriage is Sharia law. It has been signed by a judge who is identified on the face of the certificate. It is accompanied by a declaration of authenticity and formal registration from the Director General of the Ministry of Justice and Judicial Affairs, counter-signed by the Director General of the Ministry of Foreign Affairs & International Cooperation. On 3 March 2015 the Imam who performed the marriage ceremony on 7 March 2013 attested before a public notary that he was the individual celebrant who had married this couple.

The expert evidence and evidence from the Foreign & Commonwealth Office

4. Mr Guleid Jama of Xaqdoon Law Firm based in Hargeisa has provided the court with a report. Mr Jama has an array of impressive legal credentials. I am entirely satisfied that he is qualified to assist the court in relation to these matters in his capacity as an expert witness. As he explains, Somaliland was a British Protectorate before it gained independence on 26 June 1960. It swiftly entered into a union with the Italian colony of Somalia which achieved independence the following month in 1960. The central government of Somalia collapsed in 1991 after a protracted civil war. In that same year, Somaliland declared the restoration of independence from Somalia. As yet, it has not been recognised by the United Kingdom as a State and the UK government has not entered into any formal treaties with Somaliland or the government of Somaliland.


5. I have also been provided with a witness statement from St John Gould who is employed by the Foreign & Commonwealth Office as Head of its East Africa Department, a post he has held since April 2019. As such he has responsibility for policy issues relating to Somaliland. Despite the absence of formal recognition as a State in its own right, Mr Gould has confirmed that the United Kingdom has regular political contact with the government of Somaliland and has entered into signed memoranda of understanding with it. As a result, the United Kingdom government has channels of engagement with the Somaliland judicial system in matters such as technical assistance and counter-terrorism. Mr Gould concludes his written evidence in this way:



"5. Accordingly, whilst this is a question of judgement, I do not consider the recognition of certain private rights, such as the recognition of a Somaliland marriage, to imply greater political engagement with Somaliland than already takes place. Nor is it likely that the Foreign & Commonwealth Office would object to the recognition of a Somaliland marriage in a UK civil law case on the basis that the United Kingdom does not recognise Somaliland as a State."

6. It was on this basis that the Foreign & Commonwealth Office confirmed in writing to the court through one of its senior lawyers that it did not wish to intervene formally in these proceedings.


7. Returning to the expert evidence of Mr Jama, he has confirmed that:



"6. After the declaration of independence, Somaliland established a formal judiciary system consisting of district courts, regional courts, appeal courts and Supreme Court. In 2001, a constitution was approved by the public in a referendum. Article 130(5) of the Constitution allows the application of laws that predate the declaration of Somaliland as long as these laws do not infringe fundamental freedoms and human rights and Sharia Law. Since the approval of the constitution, many laws were enacted by the Somaliland Parliament. But many more, including the Somali Civil Code and the Somali Penal Code, are still applicable in Somaliland.






7. There are three systems that are used in Somaliland. These are the customary law, the formal law and the Sharia law. The customary law is a centuries-old system. In the emergence of a dispute, respected elders are assigned to hear the case. The decision of the elders becomes the law of the parties similar to the precedence in the common law system. If the same facts emerge between the same parties or members of the communities of the two parties involved in the earlier decisions, the latter judgment agrees with the previous verdict. It is such precedence [through which] the Somali customary law grows. Customary law is not written. It is oral and kept in the memory of the community members.

8. Sharia is the Islamic law and its sources are the Quran (the Muslim holy book), the Sunna (the narrations of prophet Mohamed), consensus and analogy among others. The order and importance of sources are a controversial matter in the different schools of thought in Sunni Islam. But the Quran and the Sunna are seen as primary sources. Sunna is narrations (Hadith) recounted from the Prophet by his companions. Hadith remained unwritten in the early stages of Islam. It also includes actions made by the Prophet as narrated by his companions."

8. Mr Jama goes on to explain that Somaliland does not have a separate body of family law. In personal matters such as marriage, divorce and inheritance, Sharia law is used to determine disputes. In accordance with the Judiciary Organization Act (No 24/2003), the local district courts exercise jurisdiction in relation to matters of personal law. District and regional courts are courts of first instance, and appeal lies to the regional appeal court located in the area where the lower court of first instance is situated. Because of the absence of any recognised family law system, the requirements in relation to the formation of marriage are based on the religious beliefs of the two parties to a marriage. Under Islamic (Sharia) law, marriage is a contractual agreement which makes the status of marriage binding on both contracting parties. Most marriages in Somaliland are administered by religious leaders who conduct the marriage ceremony in the presence of family members, friends and clan elders. The formalities can also be administered by a judge and it is not uncommon for the wedding celebration to take place after the marriage has been concluded. There are formalities which must be complied with before a marriage will be considered binding. Both parties must consent; there must be at least two witnesses; and consent must be obtained from the custodian ('wali') of the bride.


9. The marriage itself, according to Mr Jama's evidence, achieves full legal validity on the date of the marriage contract regardless of whether or not there is in existence a formal certificate issued by a court. That certificate, where it has been obtained by the parties, is simply formal evidence of the validity of the marriage. In the case of a marriage administered by a religious leader, as in this case, it can be registered formally with the local district court by submitting an application. The certificate will be signed by a judge and an English copy can be provided by the Ministry of Justice.


10. Having reviewed all the documents supplied to him, Mr Jama has confirmed that the certificate of marriage issued by the Hargeisa District Court is proof of a valid marriage celebrated on 7 March 2013 and one which is recognised as such under Somaliland law.


11. On the basis of this evidence, I have no difficulty in finding that the applicant and the respondent are indeed validly married according to the law of Somaliland. That finding answers the first question and thus I turn now to the second question.

2. First, there is no question in this case of the UK Government having specifically reserved to itself the right to determine what legal or executive acts can or cannot be undertaken by the legal and executive authorities in Somaliland. It has simply withheld formal recognition as an independent State to this self-declared territory in the Horn of Africa.


3. Secondly, there is a wealth of authority from the highest courts in this jurisdiction confirming the existence of an exception to the non-recognition principle in the case of private and family rights. Over fifty years ago, Lord Wilberforce and Lord Reid confirmed its existence as an exception to the general rule in the Carl Zeiss case. Just over ten years later, Lord Denning considered that marriages and divorces fell within the exception in the Hesperides Hotels case. A decade later, Lord Donaldson said that he saw "great force" in the exception in Gur Corporation. Some ten years later the Special Commissioners confirmed that the exception could apply in cases involving matters of private law including the registration of births, marriages and death. In the field of English family law, Sumner J confirmed that recognition could be afforded to a foreign decree of divorce pronounced in an unrecognised State. There has been no subsequent challenge to that decision nor any obiter statement in a subsequent case which suggests that his Lordship's view was wrong and/or that he was not entitled to grant the declaratory relief which flowed from his decision in Emin. The only historical challenge came some thirty years earlier in the Adams case. Perhaps it is not without significance that Adams was decided in the same year that the International Court of Justice in the Hague, the principal judicial organ of the United Nations of which the United Kingdom is a member, handed down its decision in the Namibia case which gave its name to the Namibia exception.


4. Thirdly, I am satisfied that marriage and its creation as a legal status falls within the category of 'private rights' which the exception has embraced in the authorities to which I have referred above. Regardless of the fact that Mr Jama in his evidence has described the formalities required under Sharia law as a contractual agreement and the certificate issued by the Hargeisa District Court as valid proof from the administrative authority of an effective marriage, I take the view that these acts can properly be regarded as essentially private in character regulating, as they do, the day to day affairs of the people and individuals resident within the territory in question: see the Kibris case, above.


5. Fourthly, in my judgment a refusal to recognise the validity of this marriage would represent something of a legal anomaly. Given the development of English jurisprudence on this issue over the last fifty years, the English courts would be significantly out of step with other jurisdictions in terms of private international law were recognition of this marriage to be refused. In circumstances where I can see no good, far less compelling, reason to refuse recognition, I am quite satisfied that the applicant in this case is entitled to the declaratory relief which he seeks.


6. I have reached that conclusion having taken full account of the evidence I have received on behalf of the UK Government from the Foreign & Commonwealth Office (FCO). That is an important safety valve to the exception to the non-recognition principle. As far as issues of policy are concerned, in this case I have the reassurance of the FCO through Mr St John Gould (who has been specifically authorised to provide it), that the Government would be unlikely to object to the recognition of a Somaliland marriage on the basis that it does not recognise Somaliland as a State. Mr Gould's own judgment (informed as it is by his role as Head of the relevant Government Department) is that the recognition of private rights in this way would not be contrary to public policy by implying greater political engagement with Somaliland than that which already takes place through diplomatic channels. Thus the 'one voice' doctrine is maintained. The FCO had advance notice of how the case was going to be argued before me but has chosen not to intervene.


7. Accordingly, I propose to grant the declaration which is sought in this case: these parties, MM and NA, are validly married to one another. Their marriage was valid and subsisting as at the date of their application to this court and it is entitled to formal recognition according to the law of England & Wales.

Human Rights considerations

8. By way of postscript to my judgment, I heard submissions from Mr Nagpal in relation to whether or not it was necessary in this case to consider the implications of Human Rights legislation. Because I have decided that the considerable weight of domestic and international authority, coupled with the various citations in respect of the Namibia exception and the approval it has attracted from English appellate courts, is a sufficient foundation for granting the relief which has been sought, what follows is strictly obiter.


9. Convention rights are to be interpreted in harmony with general principles of international law. That much is clear from the decision in Neulinger v Switzerland [2012] 54 EHRR 31. However, before any breach can be established, there must first be a finding that there has been a disproportionate interference with a relevant right. Articles 8 (respect for private and family life) and 12 (the right to marry and found a family) are the likely contenders as the relevant rights which may be engaged were recognition to have been refused in this case. Member States are entitled to prescribe the formalities required for marriage in individual States: see X v Federal Republic of Germany [No 6167/73] and Hamer v United Kingdom [7114/75], [1982] 4 EHRR 139 at pars 60 to 61. Further, the ability to register a marriage falls within Article 8: see Orlandi v Italy [2018] 26431/12; 26742/12; 44057/12 and 60088/12. These cases concerned same sex couples who had married outside Italy and who found themselves unable to register those marriages in Italy. Whilst they succeeded in establishing a violation of Article 8, the critical point in the case was their inability to secure any form of legal recognition of their status in Italy.


10. I agree with Mr Nagpal that these parties would have a simple remedy were I to have refused to recognise their marriage as valid under English law. They could simply have presented themselves to a local Registrar together with the appropriate declaration of non-validity and married in a civil ceremony. In these circumstances, it is difficult to see how their Article 8 rights would have been infringed.


11. For these reasons, I need say no more in this case about Convention rights. 

Voor de hele uitspraak kijk hier: http://www.bailii.org/ew/cases/EWHC/Fam/2020/93.html
en de toelichting hier: https://www.freemovement.org.uk/somaliland-marriages-are-valid/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=somaliland-marriages-are-valid&utm_source=Free+Movement&utm_campaign=3cb93d1888-RSS_EMAIL_CAMPAIGN_WEEKLY&utm_medium=email&utm_term=0_792133aa40-3cb93d1888-116334469&mc_cid=3cb93d1888&mc_eid=b72b4a153a

Interessant artikel? Deel het eens met uw netwerk en help mee met het verspreiden van de bekendheid van dit blog. Er staan wellicht nog meer artikelen op dit weblog die u zullen boeien. Kijk gerust eens rond. Zelf graag wat willen plaatsen? Mail dan webmaster@vreemdelingenrecht.com In verband met geldwolven die denken geld te kunnen claimen op krantenartikelen die op een blog als deze worden geplaatst maar na meestal een dag voor de krantenlezers aan leeswaardigheid hebben ingeboet terwijl wij vreemdelingenrecht specialisten ze soms wel nog jaren gebruiken om er een kopie van te maken voor een zaak ga ik over tot het plaatsen van alleen het eerste stukje. Ja ik weet het: de kans dat u doorklikt is geringer dan wanneer het hele artikel hier staat en een kopie van het orgineel maken handig kan zijn voor uw zaak. Wilt u zelf wat overnemen van dit weblog. Dat mag. Zet er alleen even een link bij naar het desbetreffende artikel zodat mensen niet alleen dat wat u knipt en plakt kunnen lezen maar dat ook kunnen doen in de context. Subscribe to Vreemdelingenrecht.com blog by Email

Interessante engelstalige analyse over Somalische jurisprudentie inzake asiel en terugkeer deel 1

Massive Somalia Guidance

Posted on January 6, 2012 

Once the arena for the expansionist designs of European powers – such as Britain and Italy – in the Horn of Africa, Somalia is arguably the foremost complex humanitarian emergency in the world: pretty much Hell on Earth. These days, however, the misery of Somalia’s people has more to do with Islamists, terrorism, Ethiopian interference, drought and famine. Equally, the suffering of Somalis is also intensified through crimes such as female genital mutilation (FGM). The internecine nature of the conflict within the Islamist groups, coupled with external interference and international neglect, has created an environment where human rights are abused in a catastrophic way. Furthermore, the UN has stated that the drought in the region means that almost half of Somalia’s population is malnourished. If things stand as they do and imminent ameliorative action is not taken 750,000 lives are expected to be lost.

The Upper Tribunal’s determination in AMM and others (conflict; humanitarian crisis; returnees; FGM) Somalia CG [2011] UKUT 445 (IAC) is a humungous document and the determination spans a daunting 665 paragraphs. Moreover, 146 paragraphs of summarised evidence and 1266 items of background evidence are appended to it.

The Tribunal made its findings in light of the ECtHR’s judgment in Sufi & Elmi v United Kingdom (Applications 8319/07 and 11449/07) where the Court ruled that the removal of people such as the two applicants (who had very appalling criminal records) to Somalia would put them at risk of ill-treatment in contravention of Article 3 of the ECHR because of generalised violence in Mogadishu. For Strasbourg the UK’s duty – to protect the two from torture or ill-treatment – remained absolute and the government was “very disappointed” by the judgment.

In Sufi & Elmi the Court followed its assessment of Article 3 risk in M.S.S v Belgium & Greece (Application no. 30696/09) and gave regard to an applicant‘s ability to cater for his most basic needs, his vulnerability to ill-treatment and the prospect of his situation improving within a reasonable time-frame. In doing so the Court, thus, departed from N v UK (Application no. 26565/05) – that humanitarian conditions only breach Article 3 in very exceptional and compelling cases – and concluded that humanitarian conditions in Somalia were not attributable to poverty or the State‘s inability to deal with calamities such as drought or famine alone because the crisis is predominantly due to the direct and indirect action of the parties to the conflict.

The five appellants in the new country guidance case were: (i) AMM – who was granted refugee status because of Article 3 ECHR risk from the dreaded Al-Shabab militia; (ii) MW – who entered the UK on a spouse visa (subsequently divorcing her husband and claiming asylum) was granted discretionary leave and was ultimately determined to be a refugee by the Tribunal; (iii) ZF – “a striking instance of a person whose claim to international protection turns entirely on the respondent’s decision to return the appellant to Mogadishu, as opposed to Somaliland” (at [639]) – who was granted refugee status; (iv) FM – who was granted humanitarian protection and not recognised as a refugee; and (v) AF – who like FM in (iv) was not considered to be a refugee and was, thus, granted humanitarian protection instead.

The UNHCR intervened in the case argued that the “Qualification Directive itself is poorly drafted…and should not be given an overly legalistic interpretation”.

The Tribunal’s country guidance can be summarised as:

Mogadishu

• There is a risk of serious harm from indiscriminate violence (Article 15 (c)) to people who are not connected or affluent despite the withdrawal of Al-Shabab.

• Regardless of circumstances, the situation does pose a real risk of severe Article 3-level harm in respect of any person there; despite the IDP camps and the famine, a returnee from the UK with family and connections can avoid living in the said camps but a returnee may, nevertheless, face a real risk of Article 3 harm, by reason of his or her individual vulnerability.

• FGM cases aside, it is unlikely that proposed repatriations at the present time will raiseRefugee Convention issues.

Southern and central Somalia

• The sporadic and localised fighting does not place every civilian at a risk of serious harm from indiscriminate violence. Individual cases will require investigation about where a person comes from and the present situation in that location. Where fighting continues it will have to be considered in deciding whether Article 15(c) is applicable. Equally, no generalised current risk of Article 3 harm exists as a result of armed conflict.

• Returnees who fled prior to 2008 (without “recent experience” of living in Somalia) are likely to be mistreated contrary to Article 3. Even returnees with recent experience who could assimilate better would have adverse assumptions made against them. The “rotating nature” of Al-Shabab leadership and the oppressive nature of their punishments meant that the risk of harm could not be precluded even where returnees’ families lived in Al-Shabab controlled areas.

• Al-Shabab’s restrictions – on lifestyle, dress, etc – to fight kufr (apostasy) are such that those found to be in breach of “the law” are at a real risk of Article 3 harm will be in general refugees because the persecutory harm’s infliction is on the basis of imputed religious opinion.

• Although suspicion of apostasy or kufr could be avoid by conforming to the restrictions, consequences for non-conformists were extreme enough to conclude, under RT (Zimbabwe) [2010] EWCA Civ 1285, that they will also in general be at real risk of persecution by Al-Shabab for a Refugee Convention reason.

• The same considerations apply to those who are reasonably likely to have to pass through Al-Shabab areas.

• Given the extreme and indiscriminate violence in Mogadishu someone at a real risk of persecution in a home area in southern and central Somalia is generally unlikely to relocate internally and relocation to an IDP camp in the Afgoye Corridor will, as a general matter, likewise be unreasonable in the absence of a person’s ability to have a lifestyle similar to the better-off inhabitants of the Afgoye Corridor settlements.

• Internal relocation to an area controlled by Al-Shabab is not feasible for a person who has had no history of living under Al-Shabab in that area. Equally, internal relocation to an area not controlled by Al-Shabab is an unlikely option generally, if the place of proposed relocation is stricken by famine or near famine conditions.

• Family and/or clan connections may play an important part in determining the reasonableness of a proposed place of relocation: if the nature of the present humanitarian crisis diminishes and if Al-Shabab continues to lose territory such connections will grow in importance.

• Women travelling without male friends or relatives are generally likely to face a real risk of sexual violence. The issue of travelling by land across southern and central Somalia – to a home area or proposed place of relocation – falls to be addressed in the course of determining claims to international protection. Such travel may well, in general, pose real risks of serious harm, not only from Al-Shabab checkpoints but also as a result of the present famine.

• The availability of air travel within Somalia (including to Somaliland) is an issue that may have implications for future Somali appeals. Nothing in the evidence indicates that there is real risk to commercial aircraft flying to other airports in Somalia and flying into Mogadishu International Airport is sufficiently safe.

Somaliland and Puntland

• There is no evidential basis for departing from the conclusion in NM and Others CG [2005] UKIAT 00076 that Somaliland and Puntland generally only accept back persons who were former residents of those regions and were members of locally based clans or sub-clans. Somali immigration to the United Kingdom has a close connection with Somaliland.

• People from Somaliland will generally not be able to travel overland from Mogadishu International Airport to a place where they might be able to obtain an unofficial travel document for the purposes of gaining entry to Somaliland, and then by land to Somaliland – particularly the case where the person is female. A proposed return by air to Hargeisa, Somaliland (whether or not via Mogadishu International Airport) will in general involve no such risks.

Zie verder in deel 2 of het orginele artikel van Asad Ali Khan

Law blog Klik op +1 als u dit een interessant artikel vindt en Google zal het dan beter zichtbaar maken in de zoekresultaten.

Bewaring Somaliërs mogelijk (uitspraak)

LJN: BN8695, Rechtbank 's-Gravenhage , AWB 10/30618

Datum uitspraak: 27-09-2010
Datum publicatie: 30-09-2010
Rechtsgebied: Vreemdelingen
Soort procedure: Eerste aanleg - enkelvoudig

Inhoudsindicatie: bewaring vreemdeling uit Somaliland van wie uitzetting naar Mogadishu is voorgenomen niet onrechtmatig.

Samenvatting: De omstandigheid dat door toewijzing van de voorlopige voorziening op 23 augustus 2010 verweerder is verboden eiser uit te zetten tot vier weken nadat verweerder op het bezwaarschrift heeft beslist, betekent slechts een tijdelijke opschorting van de uitzetting. Eisers stelling, dat de procedure met betrekking tot de voorgenomen uitzetting van eiser naar Mogadishu nog geruime tijd in beslag kan nemen, betreft een onzekere toekomstige omstandigheid en kan niet leiden tot een ander oordeel. Met betrekking tot eisers stelling dat zicht op uitzetting binnen een overzienbare termijn naar Mogadishu ontbreekt, gelet op de veiligheidssituatie aldaar, en de situatie voor ontheemden in het bijzonder, overweegt de rechtbank dat die stelling niet kan leiden tot onrechtmatigheid van de bewaring van eiser. De vraag of eiser kan worden uitgezet naar Mogadishu, zal worden beoordeeld naar aanleiding van het door eiser gemaakte bezwaar tegen de feitelijke uitzetting. Ten aanzien van de vraag of zicht op uitzetting naar Somaliland bestaat, overweegt de rechtbank voorts het volgende. In antwoord op de vragen van de rechtbank, heeft verweerder op 20 september 2010 laten weten dat verweerder voornemens is om eiser – zodra hij weer uitzetbaar is – uit te zetten naar Mogadishu (Somalië) en niet naar Somaliland. De omstandigheid dat eiser een financiële bijdrage ter beschikking wordt gesteld om vanuit Mogadishu door te reizen naar Noord-Somalië, maakt naar het oordeel van de rechtbank niet dat daardoor sprake is van gedwongen terugkeer naar Somaliland. Gelet daarop kan de vraag of er zicht bestaat op uitzetting naar Somaliland buiten beschouwing blijven.

Inhoudsindicatie: bewaring vreemdeling uit Somaliland van wie uitzetting naar Mogadishu is voorgenomen niet onrechtmatig. Samenvatting: De omstandigheid dat door toewijzing van de voorlopige voorziening op 23 augustus 2010 verweerder is verboden eiser uit te zetten tot vier weken nadat verweerder op het bezwaarschrift heeft beslist, betekent slechts een tijdelijke opschorting van de uitzetting. Eisers stelling, dat de procedure met betrekking tot de voorgenomen uitzetting van eiser naar Mogadishu nog geruime tijd in beslag kan nemen, betreft een onzekere toekomstige omstandigheid en kan niet leiden tot een ander oordeel. Met betrekking tot eisers stelling dat zicht op uitzetting binnen een overzienbare termijn naar Mogadishu ontbreekt, gelet op de veiligheidssituatie aldaar, en de situatie voor ontheemden in het bijzonder, overweegt de rechtbank dat die stelling niet kan leiden tot onrechtmatigheid van de bewaring van eiser. De vraag of eiser kan worden uitgezet naar Mogadishu, zal worden beoordeeld naar aanleiding van het door eiser gemaakte bezwaar tegen de feitelijke uitzetting. Ten aanzien van de vraag of zicht op uitzetting naar Somaliland bestaat, overweegt de rechtbank voorts het volgende. In antwoord op de vragen van de rechtbank, heeft verweerder op 20 september 2010 laten weten dat verweerder voornemens is om eiser – zodra hij weer uitzetbaar is – uit te zetten naar Mogadishu (Somalië) en niet naar Somaliland. De omstandigheid dat eiser een financiële bijdrage ter beschikking wordt gesteld om vanuit Mogadishu door te reizen naar Noord-Somalië, maakt naar het oordeel van de rechtbank niet dat daardoor sprake is van gedwongen terugkeer naar Somaliland. Gelet daarop kan de vraag of er zicht bestaat op uitzetting naar Somaliland buiten beschouwing blijven

Uitzetting naar Somalië mogelijk (uitspraak)

LJN: BM6125, Rechtbank 's-Gravenhage , 09/14972

Datum uitspraak: 06-05-2010
Datum publicatie: 31-05-2010
Rechtsgebied: Vreemdelingen
Soort procedure: Eerste aanleg - enkelvoudig
Inhoudsindicatie: zicht op uitzetting/Somalie

2.4.3. De rechtbank ziet geen grond voor het oordeel dat zicht op uitzetting van eiser binnen een redelijke termijn ontbreekt. Eiser is afkomstig uit Somalië. In de brief van de Minister van Justitie van 29 maart 2010 waarnaar verweerder heeft verwezen, staat het volgende vermeld:

"Bij de gedwongen terugkeer naar Somalië zal gebruik worden gemaakt van reguliere en commerciële luchtvaartmaatschappijen die vanaf een transitbestemming vliegen op verschillende bestemmingen in Somalië. Voor Centraal- en Zuid- Somalië gaat het om Mogadishu. Op de transitbestemming wordt de vreemdeling door de Nederlandse autoriteiten overgedragen aan de vervoerder. Enkele landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, Canada, Noorwegen, Denemarken en de VS hebben op deze wijze Somaliërs naar Mogadishu verwijderd. Op basis van gesprekken die tot dusver zijn gevoerd met luchtvaartmaatschappijen wordt voor de gedwongen terugkeer van ongedocumenteerde Somaliërs naar Somalië een EU-staat als reisdocument geaccepteerd. Zoals bekend effectueert Nederland al met succes gedwongen terugkeer met een EU-staat naar verschillende andere landen.
Parallel aan dit traject wordt geprobeerd om te komen tot (schriftelijke) afspraken
over gedwongen terugkeer met de Transitional Federal Government van Somalië
om zoveel mogelijk opties open te houden. Met de (de facto) autoriteiten van de regio Somaliland zijn in 2009 afspraken gemaakt over gedwongen terugkeer van vreemdelingen die van oorsprong afkomstig zijn uit de regio Somaliland."

Verweerder is voornemens eiser door middel van bovenstaande traject, met behulp van een EU-staat, uit te zetten naar Mogadishu. De rechtbank is van oordeel dat verweerder vooralsnog in de gelegenheid dient te worden gesteld de resultaten van dit traject af te wachten.

Bron: rechtspraak.nl

Vreemdelingenbewaring en uitzetting naar Somaliland (uitspraak rechter)

LJN: BL8014, Rechtbank 's-Gravenhage , zittingsplaats Dordrecht , AWB 10/6325


Datum uitspraak: 04-03-2010
Datum publicatie: 18-03-2010
Rechtsgebied: Vreemdelingen
Soort procedure: Eerste aanleg - enkelvoudig
Inhoudsindicatie: bewaring / Somaliland / zicht op uitzetting / openbaarmaking Memorandum of Understanding / opstelling autoriteiten Somaliland tot aan de presidentsverkiezingen




Uitspraak

RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE
Nevenzittingsplaats Dordrecht
Sector Bestuursrecht
Vreemdelingenkamer

procedurenummer: AWB 10/6325, V-nummer: 802.641.6821,

uitspraak van de enkelvoudige kamer

inzake

[eiser], eiser,
gemachtigde: mr. H.C.Ch. Kneuvels, advocaat te Dordrecht,

tegen

de Staatssecretaris van Justitie, thans de Minister van Justitie, verweerder,
gemachtigde: mr. N.H.T. Jansen, ambtenaar bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst.


1. Ontstaan en loop van het geding

1.1. Op 18 februari 2010 is de rechtbank, door middel van een namens eiser ingediend beroepschrift, ervan in kennis gesteld dat verweerder eiser op 16 februari 2010 in bewaring heeft gesteld.

1.2. De zaak is op 25 februari 2010 behandeld ter zitting van een enkelvoudige kamer.
Eiser is ter zitting verschenen, bijgestaan door mr. S. Kandemir, kantoorgenoot van zijn gemachtigde.
Verweerder is verschenen bij gemachtigde.


2. Overwegingen

2.1. Krachtens artikel 94, vierde lid, van de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: Vw 2000) staat ter beoordeling of het besluit tot oplegging van de onderwerpelijke vrijheidsontnemende maatregel in strijd is met deze wet, dan wel bij afweging van alle betrokken belangen in redelijkheid niet gerechtvaardigd is te achten. Gelet op het bepaalde in artikel 94, eerste lid, laatsdat hhte volzin, van de Vw 2000 staat tevens ter beoordeling of er aanleiding is eiser schadevergoeding toe te kennen.

2.2. Eiser voert aan dat hij een asielrechtelijk verleden in Nederland heeft, waarover informatie bij verweerder is opgevraagd. Zolang verweerder hierover geen duidelijkheid verschaft, ontbreekt zicht op uitzetting.
Bij uitspraak van 7 januari 2010 (LJN BK9644) heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: Afdeling) zicht op uitzetting naar Somaliland aangenomen op grond van het bestaan van een Memorandum of Understanding (hierna: MoU). Het MoU is in strijd met artikel 102 van het Handvest van de Verenigde Naties (hierna: VN) en artikel 18 van het Convenant of the League of Nations niet openbaar gemaakt. Dit betekent dat het MoU geen rechtskracht heeft en niet kan bijdragen tot de slotsom dat zicht op uitzetting naar Somaliland niet ontbreekt. Door beperking van de kennisneming van het MoU gerechtvaardigd te achten, heeft de Afdeling gehandeld in strijd met genoemde bepalingen van internationaal recht.
Uit een brief van 7 januari 2010 van verweerder aan de rechtbank blijkt dat de autoriteiten van Somaliland tot aan de presidentsverkiezingen, voorzien in april 2010, niet willen meewerken aan gedwongen uitzetting, het MoU ten spijt. Gelet hierop en omdat de presidentsverkiezingen al herhaaldelijk zijn uitgesteld, moet ook gezien deze brief worden geconcludeerd dat zicht op uitzetting van eiser binnen een redelijke termijn ontbreekt.

2.3. Verweerder brengt naar voren dat de klachtbrief waarbij eiser informatie heeft gevraagd over zijn asielrechtelijke verleden is doorgezonden en op 23 februari 2010 is aangekomen bij de behandelende afdeling, die thans onderzoek verricht naar het verblijfsrechtelijke verleden van eiser. Vooralsnog is slechts bekend dat verzoeken om naturalisatie van eiser, ingediend in 1991 en 1992, buiten behandeling zijn gesteld en houdt verweerder vast aan zijn standpunt dat eiser geen rechtmatig verblijf (meer) heeft.
Gelet op de uitspraak van 7 januari 2010 van de Afdeling ontbreekt zicht op uitzetting van eiser niet. De brief van dezelfde datum maakt dit niet anders. De bewaring is in de betreffende zaak niet opgeheven wegens het ontbreken van zicht op uitzetting, maar op grond van een belangenafweging. De feiten en omstandigheden in de zaak van eiser liggen anders.

2.4. De rechtbank acht het beroep ongegrond en komt daartoe op grond van de navolgende overwegingen.

2.4.1. De rechtbank ziet geen grond voor het oordeel dat zicht op uitzetting van eiser binnen een redelijke termijn ontbreekt en overweegt hiertoe het volgende.

2.4.1.1. Naar de rechtbank begrijpt, stelt eiser zich op het standpunt dat hij in de jaren tachtig hier te lande is toegelaten als vluchteling. Gelet op zijn verzoeken om naturalisatie acht de rechtbank niet onaannemelijk dat eiser in het verleden rechtmatig verblijf heeft gehad en valt evenmin op voorhand uit te sluiten dat hij nog steeds rechtmatig verblijf heeft. Dit neemt niet weg dat het primair op de weg van eiser ligt om eventueel rechtmatig verblijf aan te tonen, bijvoorbeeld met behulp van een verblijfsdocument. Over een dergelijk document beschikt eiser naar eigen zeggen niet meer. De (computer)bestanden van verweerder geven geen uitsluitsel over het verblijfsrechtelijke verleden van eiser. Onder deze omstandigheden moet verweerder naar het oordeel van de rechtbank enige tijd worden gegund om hier nader onderzoek naar te doen. Vooralsnog is niet gebleken dat eiser rechtmatig verblijf heeft en dat zicht op uitzetting op die grond ontbreekt. Over de voortvarendheid waarmee verweerder het onderzoek naar het verblijfsrechtelijke verleden van eiser ter hand heeft genomen, heeft eiser geen opmerkingen gemaakt.

2.4.1.2. Bij uitspraak van 1 juli 2009 (LJN BJ1600) heeft de Afdeling geoordeeld dat zicht op uitzetting van de desbetreffende vreemdeling naar Somalië ontbrak, omdat de dwang die kenmerkend is voor een uitzetting in het geval van Somalische vreemdelingen niet werd uitgeoefend. De op Somalië vliegende luchtvaartmaatschappij waarmee verweerder afspraken had gemaakt over de terugkeer van Somalische vreemdelingen weigerde vreemdelingen tegen hun wil mee te nemen.
In de zaak die heeft geleid tot de door partijen genoemde uitspraak van 7 januari 2010 van de Afdeling heeft verweerder erop gewezen dat op 1 juli 2009 een MoU met de autoriteiten van Somaliland tot stand is gekomen. Vreemdelingen die niet beschikken over eigen documenten kunnen na vaststelling van hun identiteit en nationaliteit (desnoods gedwongen) terugkeren naar Somaliland op basis van een EU-staat. Voorts hebben twee luchtvaartmaatschappijen te kennen gegeven dat zij zullen meewerken aan gedwongen terugkeer op basis van het MoU, aldus verweerder. Verweerder heeft het MoU met een beroep op artikel 8:29, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) aan de Afdeling verstrekt en de Afdeling heeft beperking van de kennisneming van het MoU gerechtvaardigd geoordeeld. De vreemdeling weigerde vervolgens de toestemming als bedoeld in artikel 8:29, vijfde lid, van de Awb. De Afdeling kwam tot de conclusie dat zicht op uitzetting van de vreemdeling naar Somaliland niet ontbrak.

2.4.1.3. De rechtbank volgt eiser niet in zijn standpunt dat verweerder verplicht is het MoU openbaar te maken. Daargelaten of Somaliland een staat is en of Somalië dan wel Somalië lid is van de League of Nations, zijn de door eiser genoemde bepalingen van internationaal recht geschreven voor het interstatelijk verkeer dan wel het verkeer tussen lidstaten en organen van de VN. Deze bepalingen bevatten naar het oordeel van de rechtbank geen aanspraak van individuen op openbaarmaking van verdragen of internationale overeenkomsten. Zo bepaalt artikel 102, tweede lid, van het Handvest van de VN dat een lidstaat die een verdrag niet openbaar maakt dit verdrag niet kan inroepen tegenover organen van de VN. Over individuen wordt in dit verband niet gerept. Ook als hierover anders moet worden geoordeeld en eiser wordt gevolgd in zijn standpunt dat het MoU op grond van bepalingen van internationaal recht openbaar moet worden gemaakt, neemt dit het zicht op uitzetting naar het oordeel van de rechtbank niet weg als de autoriteiten van Somaliland feitelijk bereid zijn eiser op basis van het MoU terug te nemen.

Ter zitting heeft de rechtbank eiser gewezen op de mogelijkheid dat de rechtbank het MoU bij verweerder opvraagt. In dat geval kan de rechtbank al dan niet beperkt kennis nemen van het MoU en daar een oordeel over geven. De (waarnemend) gemachtigde van eiser heeft geantwoord dat eiser een principiële opstelling kiest: het MoU moet openbaar zijn en anders heeft het geen rechtskracht. Eiser wenst een uitspraak van de rechtbank zonder dat zij het MoU opvraagt. Hoewel deze opvatting van eiser de rechtbank niet bindt, heeft zij geen aanleiding gezien het MoU bij verweerder op te vragen. De rechtbank ziet geen reden om te twijfelen aan het bestaan van de door verweerder gestelde afspraken met de autoriteiten van Somaliland. Uitgaande van het bestaan van deze afspraken kan naar het oordeel van de rechtbank niet worden gezegd dat zicht op uitzetting van eiser naar Somaliland binnen een redelijke termijn ontbreekt.

2.4.1.4. Het beroep van eiser op de brief van 7 januari 2010 van verweerder aan deze rechtbank kan niet leiden tot het daarmee beoogde doel. Voor zover op grond van deze brief moet worden aangenomen dat, ondanks het MoU, tot aan de presidentsverkiezingen in Somaliland de in de uitspraak van 1 juli 2009 van de Afdeling genoemde uitspraak opnieuw aan de orde is, wettigt dit niet de conclusie dat zicht op uitzetting van eiser binnen een redelijke termijn ontbreekt. Niet op voorhand valt uit te sluiten dat de presidentsverkiezingen thans doorgang vinden en dat eiser daarna binnen een redelijke termijn kan worden uitgezet, daargelaten de mogelijkheid van nieuwe tussentijdse contacten op diplomatiek niveau met de autoriteiten van Somaliland.


2.4.3. Voor zover eiser een beroep heeft willen doen op het gelijkheidsbeginsel en heeft willen betogen dat de maatregel van bewaring gelet op de brief van 7 januari 2010 ook in zijn geval niet in redelijkheid gerechtvaardigd is, faalt dit beroep. In de brief van 7 januari 2010 is vermeld dat de belangenafweging mede gezien de duur van de maatregel in het voordeel van de vreemdeling uitviel. Uit deze brief valt af te leiden dat eiser op of voor 28 november 2009 in bewaring is gesteld, zodat de bewaring van de betreffende vreemdeling langer heeft voortgeduurd dan de bewaring van eiser voortduurt. Bovendien is in de brief van 7 januari 2010 vermeld dat nog niet bekend is wanneer de presidentsverkiezingen zullen plaatsvinden, terwijl eiser naar voren heeft gebracht dat deze verkiezingen thans zijn voorzien voor april 2010, zij het dat eiser betoogt dat de kans op hernieuwd uitstel zeer groot is. Dit betoog kan bezien in het licht van 2.4.1.4. van deze uitspraak niet leiden tot het daarmee beoogde doel.

2.5. Ook overigens is niet gebleken dat de toepassing of tenuitvoerlegging van de bewaring ten aanzien van eiser in strijd is met de Vw 2000 dan wel bij afweging van alle daarbij betrokken belangen in redelijkheid niet gerechtvaardigd is te achten. Er bestaat derhalve geen grond voor het toekennen van schadevergoeding, zodat het verzoek daartoe wordt afgewezen.

2.6. De rechtbank ziet geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling als bedoeld in artikel 8:75, eerste lid, van de Awb.

2.7. Gezien het voorgaande beslist de rechtbank als volgt.



3. Beslissing

De rechtbank 's-Gravenhage:

- verklaart het beroep ongegrond;

- wijst het verzoek om schadevergoeding af.

Aldus gegeven door mr. B. van Velzen, rechter, en door deze en B. Simi, griffier, ondertekend.

Bron: rechtpraak.nl